Zümrüdü anka kuşu

Simurg veya bir diğer ismiyle Zümrüdü Anka efsanevi bir kuştur. Pers mitolojisi kaynaklı olsa da zamanla diğer Doğu mitoloji ve efsanelerinde de yer edinmiştir. Sênmurw (Pehlevi) ve Sîna-Mrû (Pâzand) diğer isimlerindendir. Ayrıca zaman zaman sadece Anka kuşu olarak da anıldığı olmuştur.
Rivayet olunur ki, kuşların hükümdarı olan Simurg Anka, Bilgi Ağacı' nın dallarında yaşar ve her şeyi bilirmiş...Kuşlar Simurg' a inanır ve onun kendilerini kurtaracağını düşünürmüş. Kuşlar dünyasında her şey ters gittikçe onlar da Simurg' u bekler dururlarmış. Ne var ki, Simurg ortada görünmedikçe kuşkulanır olmuşlar ve sonunda umudu kesmişler.Derken bir gün uzak bir ülkede bir kuş sürüsü Simurg'un kanadından bir tüy bulmuş. Simurg' un var olduğunu anlayan dünyadaki tüm kuşlar toplanmışlar ve hep birlikte Simurg' un huzuruna gidip yardım istemeye karar vermişler.Ancak Simurg'un yuvası, etekleri bulutların üzerinde olan Kaf Dağı'nın tepesindeymiş. Oraya varmak için yedi dipsiz vadiyi aşmak gerekirmiş. Kuşlar, hep birlikte göğe doğru uçmaya başlamışlar. Yorulanlar ve düşenler olmuş.Önce Bülbül geri dönmüş, güle olan aşkını hatırlayıp;papağan o güzelim tüylerini bahane etmiş (oysa tüyleri yüzünden kafese kapatılırmış); baykuş yıkıntılarını özlemiş, balıkçıl kuşu bataklığını.Yedi vadi üzerinden uçtukça sayıları gittikçe azalmış.Ve nihayet beş vadiden geçtikten sonra gelen Altıncı Vadi "şaşkınlık" ve sonuncusu Yedinci Vadi "yokoluş" ta bütün kuşlar umutlarını yitirmiş... Kaf Dağı'na vardıklarında geriye otuz kuş kalmış.
Simurg'un yuvasını bulunca ögrenmişler ki;

"SİMURG ANKA - Otuz Kuş" demekmiş.
Onların hepsi Simurg'muş. Her biri de Simurg' muş. Simurg Anka'yı beklemekten vazgeçerek, şaşkınlık ve yokoluşu da yaşadıktan sonra bile uçmayı sürdürerek, kendi küllerimiz üzerinden yeniden doğabilmek için kendimizi yakmadıkça, her birimiz birer Simurg olmayı göze almadıkça bataklığımızda, tüneklerimizde ve kafeslerimizde yaşamaktan kurtulamayacağız.
Şimdi kendi gökyüzünde uçmak zamanıdır...

Benzer bir söylence de Batı kültüründeki "Phoneix", kendi küllerinden kendini doğuran bilge kuş.

Anka Kuşuyla ilgili bazı sevdiğim yazılar:

Can Dündar

"Felsefe Taşı"nın peşindeki Harry Potter’a benzeyen 16 yaşındaki Umut’un, Avustralya yerlileriyle tanışmak ve onlarla özgürlüğü yaşamak üzere evinden kaçtığını okuyunca "İnşallah gidip hayal kırıklığına uğramaz" demiştim.
Bazılarına cennet görünen yer, başkalarının cehennemi olabiliyor.
Tanışsak, Umut’a Avustralya’ya gittiğimde gördüğüm Aborjin’lerden dinlediğim yürek yakan öyküleri anlatmak isterdim.
"Beyaz Adam"ın, yerlilerin çocuklarını nasıl evlerinden kaçırıp, manastırlarda dilinden, kültüründen kopararak hizmetçi olarak yetiştirdiğini...
...yüz binlere öksüz Aborjin’in bugün hala gerçek ana - babalarını tanımadığını, tanısa da onlarla kendi dilinde söyleşemediğini, bu yüzden de yerli dilin neredeyse tamamen yok olduğunu...
200 yıllık bu asimilasyondan artakalanlara bugün "kayıp kuşak" denildiğini...
Umut’un cennet umudunu kırmadan izaha çalışırdım.
Sonra, başka bir öykü anlatmak isterdim ona...
İran mitolojisinin ünlü "Simurg efsanesi"ni...


* * *


Simurg, bir masal kuşudur.
Uzun boynunda beyaz bir halka bulunan, safran tüylü, güzel sesli, insana benzer kocaman bir kuş...
Kuşların sultanıdır.
Kaf Dağı’nın ardında yaşar.
Efsaneye göre, kuşlar, sultanlarını bulmak üzere toplanıp yola çıkarlar bir gün...
Yol uzun, yolculuk zorludur.
"Aşk Denizi"nden geçerler önce...
"Ayrılık Vadisi"nden uçarlar...
"Hırs Ovası"nı aşıp, "Kıskançlık Gölü"ne saparlar...
Kuşların kimi Aşk Denizi’ne dalar, kimi Ayrılık Vadisi’nde kopar sürüden...
Kimi hırslanıp düşer ovaya, kimi kıskanıp batar göle...
Yolculuk bittiğinde, Kaf Dağı’nın ardına sadece 30 kuş varabilmiştir.
Sultanları Simurg’u bulamazlar orada...
Sonunda sırrı, sözcükler çözer:
Farsça "si", "otuz" demektir.
...ömurg" ise "kuş"...
"30 kuş", anlar ki, aradıkları sultan, kendileridir.
Ve gerçek yolculuk, kendine yapılan yolculuktur.


* * *


Çoğu mitolojik destan gibi, dün Mehmet Y. Yılmaz’ın atıf yaptığı "Simyacı" da, bu "kendinin efendisi olma" bilincini anlatır aslında...
Mısır piramitlerinin eteklerinde hazine arayan Endülüslü çobana Simyacı’nın dediği gibi,
"Yolculuk bir öğrenme yöntemidir. Bilmemiz gerekenleri bize o öğretir."
Saklı hazineyi, vurulduğu sevgiliyi, kaybettiği ülkeyi arayan gezgin, büyük sınavlardan geçip yaman engeller aşarak kendi benliğine ulaşır, şuuruna kavuşur bu destanların Kaf dağlarında...
Ve sonunda "kendi hazinesi"ni bulur...
Anlar ki, keşfedilecek ülke, insanın kendisidir.


* * *


Umut’u tanısam ona "Özgürlük, aradığın yerde olmayabilir, ama kalkıştığın yolculuk, seni özgürleştirebilir" demek isterdim.
Umut, bu sırdadır.
Sır da Umut’ta...










Bir Anka Kuşu
Yüzlerce soğuk namlu üzerime çevrildi,
Yüzlerce demir tetik aynı anda gerildi!
Anne, beni söğüdün gölgesinde vurdular,
Öpmeye kıyamadığın oğlun yere serildi.
Üşüştü birer birer çakallar üzerime,
Üşüştü her bir yandan göğsüme, ciğerime.
Anne, beni leş gibi yiyip talan ettiler,
Teşhis edilmek için savurdular önüne.
'Yeryüzündeki acıların
Hepsini, hepsini tattım!'
Heder oldum, ekmeğime tütün kattım!
Beni milyon kere yaktılar üstüste.
Bir Anka kuşu gibi anne,
Kendimi külümden yarattım.
Geceler tanır beni; konarım göçerim ben.
Geceler tanır beni; kan damlar içerim ben.
Anne, sen beni unut. Karanlığın bağrında
Kırmızılar ekerim, siyahlar biçerim ben.
Suçüstü yakalandım bölüşürken kalbimi,
Suçüstü, kelepçeyle yardılar bileğimi.
Anne, ben diyar diyar umudun savaşçısı,
Bir tutam sevgi için dağladım gözlerimi.
Prometeus'tum, çiviyle çakılırken taşlara
Ciğerimi kartallara yedirdim.
Spartakus'tüm, köleliğin çığlığında.
Aslanlara yem oldum, tükendim.
Kör kuyuların dibinde Yusuf'tum,
Kerbela çölünde Hüseyin.
Zindanlarda Cem Sultan, sehpada Pir Sultan.
Kaçıncı ölmem, kaçıncı dirilmem bu?
'Tanrılardan ateş çaldım,'
Yüzyıllarca tutuştum, üstüste yandım.
Bir Anka kuşu gibi anne,
Kendimi külümden yarattım.


Yusuf Hayaloğlu

Bir Anka Kuşu

Yüzlerce soğuk namlu üzerime çevrildi,
Yüzlerce demir tetik aynı anda gerildi!
Anne, beni söğüdün gölgesinde vurdular,
Öpmeye kıyamadığın oğlun yere serildi.
Üşüştü birer birer çakallar üzerime,
Üşüştü her bir yandan göğsüme, ciğerime.
Anne, beni leş gibi yiyip talan ettiler,
Teşhis edilmek için savurdular önüne.
'Yeryüzündeki acıların
Hepsini, hepsini tattım!'
Heder oldum, ekmeğime tütün kattım!
Beni milyon kere yaktılar üstüste.
Bir Anka kuşu gibi anne,
Kendimi külümden yarattım.
Geceler tanır beni; konarım göçerim ben.
Geceler tanır beni; kan damlar içerim ben.
Anne, sen beni unut. Karanlığın bağrında
Kırmızılar ekerim, siyahlar biçerim ben.
Suçüstü yakalandım bölüşürken kalbimi,
Suçüstü, kelepçeyle yardılar bileğimi.
Anne, ben diyar diyar umudun savaşçısı,
Bir tutam sevgi için dağladım gözlerimi.
Prometeus'tum, çiviyle çakılırken taşlara
Ciğerimi kartallara yedirdim.
Spartakus'tüm, köleliğin çığlığında.
Aslanlara yem oldum, tükendim.
Kör kuyuların dibinde Yusuf'tum,
Kerbela çölünde Hüseyin.
Zindanlarda Cem Sultan, sehpada Pir Sultan.
Kaçıncı ölmem, kaçıncı dirilmem bu?
'Tanrılardan ateş çaldım,'
Yüzyıllarca tutuştum, üstüste yandım.
Bir Anka kuşu gibi anne,
Kendimi külümden yarattım.


Yusuf Hayaloğlu


bir'i bin! olsun.

ne güzel yazmış ozan... hatırasına saygı ve hürmetimizle, teşekkürler fides

"Kargaya yavrusu anka gorunur" atasozu, kus turlerini estetik olarak guzellestiriyor mu, cirkinlestiriyor mu?, ya da guzel/cirkin algisinin degiskenligi ve goreliligine mi vurgu yapiyor?

evrensel-insan' Alıntı:

"Kargaya yavrusu anka gorunur" atasozu, kus turlerini estetik olarak guzellestiriyor mu, cirkinlestiriyor mu?, ya da guzel/cirkin algisinin degiskenligi ve goreliligine mi vurgu yapiyor?

Genişletmek için tıkla ...

Burada bir estetik algıdan söz edilemez "karga-anne" için..Annelik iç güdüsü herşeyin üstündedir...genel anlamda cevaplanacaksa,karga çok zeki bir kuş olmasına rağmen sesiyle ve görünüşüyle , "güzel kuş" sınıfına girmez pek...Anka ise tahayyül edilen bir kuştur ve "neden"se güzeldir..ona yüklenen olumlu nitelikler onun "güzel" olması gerektiği algısını doğurmuştur muhtemelen...Bunda da iyiyi,güzelle, kötüyü,çirkinle eşleştirmemize yol açan anonim algımızın parmağı var bence...

evrensel-insan' Alıntı:

"Kargaya yavrusu anka gorunur" atasozu, kus turlerini estetik olarak guzellestiriyor mu, cirkinlestiriyor mu?, ya da guzel/cirkin algisinin degiskenligi ve goreliligine mi vurgu yapiyor?

Genişletmek için tıkla ...

Evrensel,güzellik konusu forumda çeşitli başlıklar altında tartışılmış. Linkleri verdim. Kargaya yavrusunun Anka görülmesinin nedeni içgüdü ve duygusal bağlılık.Ankanın güzelliğinin tasviri ise mert/cesur/iyi /dürüst gibi kavramlar genelde güzele yakıştırılır.

http://www.felsefe.net/genel-tartis...asaydi-guzellerguzel-olur-muydufizikiaci.html

http://www.felsefe.net/konulara-gore/410-guzel-guzellik.html

http://www.felsefe.net/genel-tartisma-alani/1477-cirkinlik.html

http://www.felsefe.net/felsefi-tartismalar/4188-guzellik-ve-cirkinlik-nedir.html

fides' Alıntı:

Evrensel,güzellik konusu forumda çeşitli başlıklar altında tartışılmış. Linkleri verdim. Kargaya yavrusunun Anka görülmesinin nedeni içgüdü ve duygusal bağlılık.Ankanın güzelliğinin tasviri ise mert/cesur/iyi /dürüst gibi kavramlar genelde güzele yakıştırılır.

http://www.felsefe.net/genel-tartis...asaydi-guzellerguzel-olur-muydufizikiaci.html

http://www.felsefe.net/konulara-gore/410-guzel-guzellik.html

http://www.felsefe.net/genel-tartisma-alani/1477-cirkinlik.html

http://www.felsefe.net/felsefi-tartismalar/4188-guzellik-ve-cirkinlik-nedir.html

Genişletmek için tıkla ...

Ben, karga dilinden anlamadigim ve karga ile dialog kuramadigim icin, bir sey diyemeyecegim. Karga adina da konusamam.

glsezinrs' Alıntı:

Burada bir estetik algıdan söz edilemez "karga-anne" için..Annelik iç güdüsü herşeyin üstündedir...genel anlamda cevaplanacaksa,karga çok zeki bir kuş olmasına rağmen sesiyle ve görünüşüyle , "güzel kuş" sınıfına girmez pek...Anka ise tahayyül edilen bir kuştur ve "neden"se güzeldir..ona yüklenen olumlu nitelikler onun "güzel" olması gerektiği algısını doğurmuştur muhtemelen...Bunda da iyiyi,güzelle, kötüyü,çirkinle eşleştirmemize yol açan anonim algımızın parmağı var bence...

Genişletmek için tıkla ...

Benim icin goruntunun guzelligi, cirkinligi yoktur. Goruntu ne ise o. Sesi de kendi sesi. Neyapsin kargacik yani, her gun cig yumurta mi icsin?

evrensel-insan' Alıntı:

Ben, karga dilinden anlamadigim ve karga ile dialog kuramadigim icin, bir sey diyemeyecegim. Karga adina da konusamam.



Benim icin goruntunun guzelligi, cirkinligi yoktur. Goruntu ne ise o. Sesi de kendi sesi. Neyapsin kargacik yani, her gun cig yumurta mi icsin?

Genişletmek için tıkla ...

Benim yorumum karganın dilinden söylenmiş değildi ki ama siz sanırım kargayla muhattap olup öğrendiniz yavrusunun ona anka göründüğünü

fides' Alıntı:

Benim yorumum karganın dilinden söylenmiş değildi ki ama siz sanırım kargayla muhattap olup öğrendiniz yavrusunun ona anka göründüğünü

Genişletmek için tıkla ...

Bak, orada "atasozu" yaziyor, karga sozu degil.

Bu arada benim icin yaptigin birlestirmeler icin de tesekkurler, ne yaparsin "her guzellik bir arada bulunmuyor", "o kadar kusur kadi kizinda da oluyor" bilgisayar ozurlulugunun marifeti ayri ayri yazmak.

evrensel-insan' Alıntı:

Ben, karga dilinden anlamadigim ve karga ile dialog kuramadigim icin, bir sey diyemeyecegim. Karga adina da konusamam.



Benim icin goruntunun guzelligi, cirkinligi yoktur. Goruntu ne ise o. Sesi de kendi sesi. Neyapsin kargacik yani, her gun cig yumurta mi icsin?

Genişletmek için tıkla ...

"Ben, karga dilinden anlamadigim ve karga ile dialog kuramadigim icin, bir sey diyemeyecegim. Karga adina da konusamam."
Bu açıklamayı atasözü olduğunu bildiğiniz bir cümle için mi yaptınız?

fides' Alıntı:

"Ben, karga dilinden anlamadigim ve karga ile dialog kuramadigim icin, bir sey diyemeyecegim. Karga adina da konusamam."
Bu açıklamayı atasözü olduğunu bildiğiniz bir cümle için mi yaptınız?

Genişletmek için tıkla ...

Benim algimda ortaya atilmis hersey, insanoglu yapilandirilmisligidir. Atasozleri de insanogluna aittir. Yani karga ile ilgili ne ortaya atilmissa, bu insanoglunun kargayi gozleminden cikmistir, kargadan degil.

Yani ortada insanoglu gozleminin ortaya koydugu bir monolog vardir, dialog yoktur.

Iste o aciklamayi, bu yazilanlari belirtmek icin yaptim.

Yani kisaca herseye anlam ve icerik veren epistemolojik ve alternatifsiz olarak insanoglu turu ve biridir. Bizler de bu turun birer birleriyiz.

Zaten insanoglu bunu algilasa ve bilincine cikarsa,ne kendi ustu kendini teslim edecegi bir guc arar, ne fenomene oznel ve ozel teleolojik icerik verir, hem de kendi varliginin ve birinin bilinc ve farkina varir ve baska bir guc aramaz.

evrensel-insan' Alıntı:

Yani kisaca herseye anlam ve icerik veren epistemolojik ve alternatifsiz olarak insanoglu turu ve biridir. Bizler de bu turun birer birleriyiz.

Genişletmek için tıkla ...

"Ne mutlu adı sanı bilinmeyene;
İpeklere, kürklere bürünmeyene,
Anka gibi iki dünyadan da geçip
Bu viranede baykuşa dönmeyene." (Hayyam)

Sizce gerçeğin peşindeki bu 30 kuş, aradıklarını bulduktan sonra ne olmuştur? Bilgisini paylaşmak için geri dönen-dönmek isteyen-olmuş mudur?Ya da hayal kırıklığına uğrayan?Diğer kuşlar aralarından 30 kuşun eksildiğini farketmişler midir?Efsaneyi geri dönen kuşlar mı kurgulamıştır?....
"Hakikatın çölüne hoşgeldiniz" (Matrix ve felsefe alıntı) oldukça çarpıcı bir cümle, değil mi?

glsezinrs' Alıntı:

Sizce gerçeğin peşindeki bu 30 kuş, aradıklarını bulduktan sonra ne olmuştur? Bilgisini paylaşmak için geri dönen-dönmek isteyen-olmuş mudur?Ya da hayal kırıklığına uğrayan?Diğer kuşlar aralarından 30 kuşun eksildiğini farketmişler midir?Efsaneyi geri dönen kuşlar mı kurgulamıştır?....
"Hakikatın çölüne hoşgeldiniz" (Matrix ve felsefe alıntı) oldukça çarpıcı bir cümle, değil mi?

Genişletmek için tıkla ...

Ben gercegin pesinde olmadigim icin, bilemeyecegim. Cunku gercek insanoglu yapilandirilmisligidir. Ben her turlu dogal zihniyetin insanogluna her yonuyle getirdigi her turlu sorunun pesindeyim ve onu gozlemliyor ve dile getiriyorum.

Bir seyin eksildigini fark edebilmek icin, onun bilinc ve farkina varabilmis olabilmek ve kaybetmis olabilmek gerekir.

Son cumle hakikati arayanlar icin gecerlidir.

glsezinrs' Alıntı:

Sizce gerçeğin peşindeki bu 30 kuş, aradıklarını bulduktan sonra ne olmuştur? Bilgisini paylaşmak için geri dönen-dönmek isteyen-olmuş mudur?Ya da hayal kırıklığına uğrayan?Diğer kuşlar aralarından 30 kuşun eksildiğini farketmişler midir?Efsaneyi geri dönen kuşlar mı kurgulamıştır?....
"Hakikatın çölüne hoşgeldiniz" (Matrix ve felsefe alıntı) oldukça çarpıcı bir cümle, değil mi?

Genişletmek için tıkla ...

bilgisini paylaşmak için geri dönüp diğerlerine kılavuzluk ederler orada hayran ve sergerdan kalakalmayanlar.hayal kırıklığına uğrayan olmaz.

Ben taşrada arar idim ol can içinde can imiş."Yani başladıkları noktaya dönmediler,o noktanın ötesine geçtiler.

o otuz kuşu aştıkları dağlar,ovalar kendi iç alemlerinde olduğu için "Halk içinde Hak la beraberlik sırrına ulaşmışlardır.
efsaneyi bu yolculuğu yapmış kuşlar kendi gönül kuşlarının ve beraber yolculuk yaptıkları dostlarının macerasını anlatmıştır.hatta böyle birisi demişti ki;biz yola çıkarken kırk kişiydik iki kişi kaldık.
hakikat in çöl olduğunuda kim söylemiş.Onu diyen kendi çöl.

glsezinrs' Alıntı:

"Ne mutlu adı sanı bilinmeyene;
İpeklere, kürklere bürünmeyene,
Anka gibi iki dünyadan da geçip
Bu viranede baykuşa dönmeyene." (Hayyam)

Genişletmek için tıkla ...

süper.
adı sanı bilinmemek,yani mahviyyet,ne güzel
kendisini kıyafetleriyle,dış görünüşüyle,maddiyatla ifade etmeyene ne mutlu,(çünkü bunlarla adam olunmaz.Eşeğe altın palan vursan eşek yine eşektir)
Anka gibi iki dünyadan geçip(dünyadanda ahirettende vaz geçenler,anka gibi zor bulunur,kibriti ahmer gibi ender bulunur,Bana seni gerek seni diyen yunuslar gibi)
Bu dünya (ki dünya denii yani aşağılık,alçak kelimesinden türemiştir,eninde sonunda virane olacaktır,viraneye ise baykuşlar arzu duyar.)ankaların arzusu ne bu dünyaya dır,nede ahirete Onlar Yalnız Allahı isterler.