Hür irade

Konu İstatistikleri

Konu Hakkında Merhaba, tarihinde Genel Tartışma Alanı kategorisinde efefel tarafından oluşturulan Hür irade başlıklı konuyu okuyorsunuz. Bu konu şimdiye dek 18,582 kez görüntülenmiş, 137 yorum ve 0 tepki puanı almıştır...
Kategori Adı Genel Tartışma Alanı
Konu Başlığı Hür irade
Konbuyu başlatan efefel
Başlangıç tarihi
Cevaplar

Görüntüleme
İlk mesaj tepki puanı
Son Mesaj Yazan perkon

Şeytanın Oğlu

Felsefe.net
Yeni Üye
Katılım
4 Şub 2012
Mesajlar
44
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Yaş
34
Katılmıyorum.İnsandan söz ediyoruz..Alglerden veya balıklardan vs. değil..

İnsanların alglerden veya balıklardan daha kompleks yapılar içermesi doğa dinamiklerini keyfince değiştirebileceği manasına gelmez.En nihayetinde insanı karar aşamasına getiren sayısız etmen vardır ve insan tüm bu etmenlere bağlı kalarak karar aşamasına varır.Zihinsel süreç bu şekilde işler.
 
P

pissen

Ziyaretçi
hakkıdır hakk'a tapan milletimin istiklal diyeceğim de geçiniz efendim. Hak dediğin sosyoekonomik koşulların gölgesinde büyüyen bir gölge. En çok güneş alan en çok ışıldırıyor. Hür irade ise mevcut haklarımızın, koşulsal yansımasından öte ne olabilir ki.Kararlarımız düşüncelerimiz eylemlerimiz hep başka başka şeylerin gölgesinde büyüyüp yeşeriyor. İnsan olarak düşünüyorum da bu güne kadar hangi düşünce hangi eylemim tamamen bana ait. Sesyok.com

Seçimlerde mevcutlar içerisinde bulaşmak dileğiyle..
 

glsezinrs

Kahin
Yeni Üye
Katılım
12 Ara 2010
Mesajlar
1,358
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Yaş
62
İnsanların alglerden veya balıklardan daha kompleks yapılar içermesi doğa dinamiklerini keyfince değiştirebileceği manasına gelmez.En nihayetinde insanı karar aşamasına getiren sayısız etmen vardır ve insan tüm bu etmenlere bağlı kalarak karar aşamasına varır.Zihinsel süreç bu şekilde işler.

Felsefe formuna yazıyor/eleştiriyor/katılıyor/reddediyor olmam hangi doğal dinamiğin sonucu?
 

Şeytanın Oğlu

Felsefe.net
Yeni Üye
Katılım
4 Şub 2012
Mesajlar
44
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Yaş
34
Felsefe formuna yazıyor/eleştiriyor/katılıyor/reddediyor olmam hangi doğal dinamiğin sonucu?

Sözünü ettiğiniz eylemelere etki eden faktörleri analiz edip yazıya dökmem sonucunda hareketlerinize etki eden sayfalarca faktör görebilirsiniz.Her faktör aynı zamanda bir başka faktöre bağlanıyor.Bu föktörleri ölçmek mümkün olmadığın için buna şans,kader veya talih de diyebilirsiniz.

Daha basit bir anlatımla bunu bir hesap makinesi gibi yorumlamak mümkün.Örneğin ;

2+2+2+1=7

Sayılar ve işlem sembollerini birer faktör olarak düşünseniz ;

2+2+2+1 faktörlerinin sonucunda 7 eylemi tetiklenir.

Bu durumda (2,2,2,1,+,+,+) faktörleri bir araya geldiğinde 7 eylemini tetiklediğini kabul edersiniz.Ve bilirsiniz ki ne zaman (2,2,2,1,+,+,+) faktörleri bir araya gelse 7 eylemi tetiklenecektir.Burada önemli olan; söz konusu faktörler bir araya geldiklerinde ancak tek ve mutlak bir eylemi tetiklemesidir.

Daha anlaşılır bir örnek ise ;

Zamanı,evrenin genişleyerek meydana geldiği büyük patlama anına geri sardığımızda ve büyük patlama anından itibaren tekrar zamanın akmasına izin verdiğimizde şuana kadar yaşanmış tüm olaylar tekerrür edecektir.Bunun nedeni ise 14 milyar yıl önce meydana gelen büyük patlama anındaki tüm faktörlerin bir kez daha aynı eylemleri tetiklemesidir.

Şayet 2+2+2+1 işlemini evrenin genişleme anına etki eden faktörler olarak düşünürsek sonuç her zaman 7 olacaktır.
 

____morfin

Felsefe.net
Yeni Üye
Katılım
4 Mar 2012
Mesajlar
18
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Yaş
39
İnsanın düşüncede ve eylemde hür iradesi ve rızası, bireysel hürriyetinin ölçüsüdür. Tabiî ki hür iradenin anlamı zekâ, akıl, irade ve ruh hürriyetidir.
Özgürlük kanıtlanır mı? Kimimiz hayır diyebilir. Ancak özgürlüğü yaşamak mümkündür düşüncesindeyim. Bazı felsefeciler de özgür irade, kanıtlanamaz ama yaşanabilir demektedir. Özgür iradenin varlığını savunan filozoflar, psikolojik yada ahlaksal deneyimin basit tasvirlerinden hareket ederler. Descardes “İrademizin özgür olduğunu kanıtsız, sadece ona ilişkin deneyimlerimizle biliriz” demekteydi. Leibniz özgür iradeye ilişkin “canlı iç duygu”muzu yardıma çağırmaktaydı. Bergson “bilincin dolaysız verileri”nde özgürlüğü bulmakta. Friedrich Engels ise “Hür İrade, konuyu bilerek karar verme gücünden başka bir şey değildir” demiştir.

Hür irade; aslında seçme ve tercih etme yetisine sahip olma özelliğiyle insan doğasında, doğuştan kazanılmış bir hak niteliğinde de düşünülebilir. Bu açıdan bakıldığında hür iradenin insanın elinden alınması mümkün değildir. Ancak hür irade, bilincin sadece kendisinin oluşturduğu bir ürün de değildir. İnsan bilincinin bir tercih yapmasını doğuran başka sebepler de vardır. İşte bilgili olmak insanı insanlarla birbirine bağlar. Bilginin iletişimi ve kullanımı ile bireysel düşünce insana aynı zamanda bir sorumluluk da yükler. Kendisine iletilen bilgiler ışığında tercihlerini yaparken, aynı zamanda hür iradesini bu bilgiler ışığında sınırlandırabilmektedir. Böyle bir sınırlama hür iradeyi yok etmez. Hür iradeyi sorumlulaştırır. Sorumluluk da dinamik bir olgudur. Zira sorumluluğu getiren bilgi de sürekli yenilenmektedir. Daha iyi bir geleceğe önayak olma ancak ve ancak insanın sorumlu olmasına bağlıdır. Sorumluluğun sınırlarını ise bilginin paylaşılması ve bilinç çizmektedir.

İnsanlarda karar alma ve kararı yerine getirebilme özgürlüğü vardır. Karar alma bir kaç olanak karşısında bunlardan birini seçebilme serbestîsidir. İnsan bu yetkiyi küçüklüğünden beri kendinde bulur. Dolayısıyla düşünce özgürlüğü ve bunu uygulama yani hür irade doğal olarak insanda doğuştan vardır. Ancak hür irade insanın; her istediğini yapması, başkalarının zararına da olsa hür düşündüğünü uygulamaya koyabilmesi değildir. Oysa hangi tür özgürlük olursa olsun, insanlara hiç bir zaman ve mekânda sınırsız olarak verilmemiştir. Zira sınırsız özgürlük fayda yerine zarar getirdiği gibi, toplumu fikir, düşünce ve ahlâk kargaşasına ve yozlaşmaya götürür.
“Hür irade” kavramında “irade” ifadesini biraz daha irdelemekte fayda vardır. Arapça asıllı bu kavram, bir şeyi yapıp yapmamaya karar verme gücü, yetisi, istek ve dilek anlamlarıyla eski dilde buyruk anlamında da kullanılmıştır. Eski dilde irade-i cüz’iye, insan iradesi için kullanılıyor olup, bir işin yapılıp yapılmamasını insanın denetimine bırakan iç güç, kişisel irade anlamında kullanılmıştır. mıştır. İrade kavramı Türkçede istenç kavramıyla karşılanan bir kavramdır. İrade, başarının temelidir. Kaygıdan uzaklaşıp, kendine güvenmenin bir önemli bağlantısı da “irade” ile olur.Bilinçle iradesine hâkim olan kişi hürriyetinin eşiğinde demektir, ona oldukça yaklaşmıştır. Bu durumda hürriyetin, iradenin kaynağı değil somut sonucu olarak ortaya çıktığını bize göstermektedir. Oswald Wirth'ın bir sözü ile sonlandırmak istiyorum “insan, içindeki kötülükleri yenmeği başardığı ölçüde hürriyet sahibi olur” .
 

glsezinrs

Kahin
Yeni Üye
Katılım
12 Ara 2010
Mesajlar
1,358
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Yaş
62
Sözünü ettiğiniz eylemelere etki eden faktörleri analiz edip yazıya dökmem sonucunda hareketlerinize etki eden sayfalarca faktör görebilirsiniz.Her faktör aynı zamanda bir başka faktöre bağlanıyor.Bu föktörleri ölçmek mümkün olmadığın için buna şans,kader veya talih de diyebilirsiniz.

Fatalist bir yaklaşım..Ya da sonsuz sayıdaki olasılıklar üstüne bir determinizm..İnsan iradesinin sayı dizilerine bağımlı bir değişken olduğunu düşünmüyorum.Sosyal,kültürel,tarihsel süreçleri gözardı edemem ama torbadaki mavi top olmaya hayır..
 

Şeytanın Oğlu

Felsefe.net
Yeni Üye
Katılım
4 Şub 2012
Mesajlar
44
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Yaş
34
Fatalist bir yaklaşım..Ya da sonsuz sayıdaki olasılıklar üstüne bir determinizm..İnsan iradesinin sayı dizilerine bağımlı bir değişken olduğunu düşünmüyorum.Sosyal,kültürel,tarihsel süreçleri gözardı edemem ama torbadaki mavi top olmaya hayır..

İradenin bir yanılsamadan ibaret olması pek sağduyusal bir sava benzemeyebilir,bunu anlayabilirim.Ancak hala insan iradesinin sayı dizilerine bağlı bir değişkenden ibaret olmaması için bir sebep göremiyorum.
 
P

Pyramos

Ziyaretçi
Şayet 2+2+2+1 işlemini evrenin genişleme anına etki eden faktörler olarak düşünürsek sonuç her zaman 7 olacaktır.

sayısal loto çekiliş cihazını biliyor musunuz? başlamadan önce şartlar aynı olmasına rağmen düşen rakamlar değişiyor,toplar aynı şartlarla,aynı ağırlık,hız ve zamanda bırakılıyor ama sonuç hep değişken, bu topların etkileşimi şartlar aynı olması rağmen neden aynı olmuyor? kısacası bu kadar basit değil.
 

Şeytanın Oğlu

Felsefe.net
Yeni Üye
Katılım
4 Şub 2012
Mesajlar
44
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Yaş
34
sayısal loto çekiliş cihazını biliyor musunuz? başlamadan önce şartlar aynı olmasına rağmen düşen rakamlar değişiyor,toplar aynı şartlarla,aynı ağırlık,hız ve zamanda bırakılıyor ama sonuç hep değişken, bu topların etkileşimi şartlar aynı olması rağmen neden aynı olmuyor? kısacası bu kadar basit değil.

Çekiliş cihazı hakkında bilgim yok.Örneğin basit olması anlaşılabilir olmasıyla ilgili.Ayrıca sayısal loto çekilişi hakkında sormak istediğim iki soru var.

Ortama etki eden dış etkenlerin her çekilişte sabit olduğunu söyleyebilir misiniz?
Yapılan her çekilişte topların konumlarının kusursuz bir şekilde stabil olduğunu söyleyebilir misiniz?
 
P

Pyramos

Ziyaretçi
Çekiliş cihazı hakkında bilgim yok.Örneğin basit olması anlaşılabilir olmasıyla ilgili.Ayrıca sayısal loto çekilişi hakkında sormak istediğim iki soru var.

Ortama etki eden dış etkenlerin her çekilişte sabit olduğunu söyleyebilir misiniz?
Yapılan her çekilişte topların konumlarının kusursuz bir şekilde stabil olduğunu söyleyebilir misiniz?

basit anlaşılması amaçlı olduğunu biliyorum, aynı nehirde 2 kere yıkanmanın imkansızlığından bahsediyorum bende:)

...Burada önemli olan; söz konusu faktörler bir araya geldiklerinde ancak tek ve mutlak bir eylemi tetiklemesidir.... diyorsunuz ya,bende bu durum sadece 1 kez gerçekleşir,ikinci kez aynısı imkansızdır diyorum. (pratik olarak ve sonsuz yani hesaplanamayacak kadar fazla olasılıkta)

Sayısal loto makinasında dış şartlar aynıdır. toplar her çekiliş öncesi tartılır, üzerlerindeki rakamların ağırlıklarına etkisi bile ayarlanmıştır. hep aynı biçimde dizilir ve bırakılırlar. ancak belirli aralıklarla sanırım birkaç yılda bir kez topların karıştırılma süreleri değiştiriliyor. yani orda değilim uzaktan duyduklarımı söylüyorum.bende bunu örnek olarak verdim zaten. bahsettiğiniz biçimde birebir aynı şartlar sağlansa bile toplar her düştüklerinde birbirlerine aynı biçimde çarpmayacaklar.
 

Şeytanın Oğlu

Felsefe.net
Yeni Üye
Katılım
4 Şub 2012
Mesajlar
44
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Yaş
34
basit anlaşılması amaçlı olduğunu biliyorum, aynı nehirde 2 kere yıkanmanın imkansızlığından bahsediyorum bende:)

...Burada önemli olan; söz konusu faktörler bir araya geldiklerinde ancak tek ve mutlak bir eylemi tetiklemesidir.... diyorsunuz ya,bende bu durum sadece 1 kez gerçekleşir,ikinci kez aynısı imkansızdır diyorum. (pratik olarak ve sonsuz yani hesaplanamayacak kadar fazla olasılıkta)

Sayısal loto makinasında dış şartlar aynıdır. toplar her çekiliş öncesi tartılır, üzerlerindeki rakamların ağırlıklarına etkisi bile ayarlanmıştır. hep aynı biçimde dizilir ve bırakılırlar. ancak belirli aralıklarla sanırım birkaç yılda bir kez topların karıştırılma süreleri değiştiriliyor. yani orda değilim uzaktan duyduklarımı söylüyorum.bende bunu örnek olarak verdim zaten. bahsettiğiniz biçimde birebir aynı şartlar sağlansa bile toplar her düştüklerinde birbirlerine aynı biçimde çarpmayacaklar.

Herhangi bir olaya bağlı kalınarak,olayın meydana geldiği anki şartlar oluşturulabilirse,örnek alınan olay eksiksiz gerçekleşebilir.Elbette bunu pratikte kanıtlamak mümkün değil.Fakat fizik kuralları istikrarlıdır.Buna istinaden örnek alınan olayla aynı şartlar oluşturulabilirse,örnek alınan olayın aynısının gerçekleşmemesi için bir neden yok.Bu konu üzerine hesap makinesi örneği vermemin nedeni de bu; hesap makinesinde de her işlemin değişmeyen bir sonucu vardır ve aynı işlemleri ne kadar tekrarlarsanız tekrarlayın yine aynı sonucu alacaksınızdır.
 

leprechaun

Üye
Yeni Üye
Katılım
15 Ocak 2012
Mesajlar
150
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Yaş
40
Herhangi bir olaya bağlı kalınarak,olayın meydana geldiği anki şartlar oluşturulabilirse,örnek alınan olay eksiksiz gerçekleşebilir.Elbette bunu pratikte kanıtlamak mümkün değil.Fakat fizik kuralları istikrarlıdır.Buna istinaden örnek alınan olayla aynı şartlar oluşturulabilirse,örnek alınan olayın aynısının gerçekleşmemesi için bir neden yok.Bu konu üzerine hesap makinesi örneği vermemin nedeni de bu; hesap makinesinde de her işlemin değişmeyen bir sonucu vardır ve aynı işlemleri ne kadar tekrarlarsanız tekrarlayın yine aynı sonucu alacaksınızdır.
herhangi bir olaya bağlı kalınsa da, olayın meydana geldiği anki şartlar sağlansa da aynı olayı eksiksiz gerçekleştiremezsiniz. sizin düşünceniz statik evren modelinde bile mümkün değilken aslında en temel değişmez kanunun hareket kanunu olduğu bir evrende nasıl mümkün olabilir ki? bir saniye önce ile bir saniye sonra arasında bütün evrende ki şartlar değişmiştir. ve ne yazık ki evren içinde kapalı bir sistem oluşturamazsınız. hani şu "aynı nehirde iki kere yüzülmez" lafı var ya! :)
 

Şeytanın Oğlu

Felsefe.net
Yeni Üye
Katılım
4 Şub 2012
Mesajlar
44
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Yaş
34
herhangi bir olaya bağlı kalınsa da, olayın meydana geldiği anki şartlar sağlansa da aynı olayı eksiksiz gerçekleştiremezsiniz. sizin düşünceniz statik evren modelinde bile mümkün değilken aslında en temel değişmez kanunun hareket kanunu olduğu bir evrende nasıl mümkün olabilir ki? bir saniye önce ile bir saniye sonra arasında bütün evrende ki şartlar değişmiştir. ve ne yazık ki evren içinde kapalı bir sistem oluşturamazsınız. hani şu "aynı nehirde iki kere yüzülmez" lafı var ya! :)

Deneyin mümkün olup olmaması bir yana.Anlatmak istediğim; her türlü şart(zaman,basınç,sıcaklık,cisimlerin konumu,hızı vesaire) örnek alınan olayla bire bir olduğu takdirde aynı işin tekrarlanacağını söylüyorum.Elbetteki evren her saniye farklılaşmakta,bunu yadsımıyorum.Bilakis,bu deneyi pratikte kanıtlamanın mümkün olmadığını da yazdım.

Daha anlaşılır bir örnek ise ;

Zamanı,evrenin genişleyerek meydana geldiği büyük patlama anına geri sardığımızda ve büyük patlama anından itibaren tekrar zamanın akmasına izin verdiğimizde şuana kadar yaşanmış tüm olaylar tekerrür edecektir.Bunun nedeni ise 14 milyar yıl önce meydana gelen büyük patlama anındaki tüm faktörlerin bir kez daha aynı eylemleri tetiklemesidir.

İzah etmeye çalıştığım durum alıntıladığım yazımda mevcut.Fakat Büyük Patlama anına geri dönmek mümkün değil.Şayet Büyük Patlama'yla bire bir aynı şartlarda bir olay gerçekleşirse,içinde bulunduğumuz evrende gelişen olaylar,zamanla,bire bir,sözde büyük patlamanın olduğu evrende de gerçekleşecektir.Buna istinaden kararlarımızın bir irade yoluyla değil doğa kurallarının bir gereği olarak meydana geldiğini izah ediyorum.
 

glsezinrs

Kahin
Yeni Üye
Katılım
12 Ara 2010
Mesajlar
1,358
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Yaş
62
İradenin bir yanılsamadan ibaret olması pek sağduyusal bir sava benzemeyebilir,bunu anlayabilirim.Ancak hala insan iradesinin sayı dizilerine bağlı bir değişkenden ibaret olmaması için bir sebep göremiyorum.

Sebep şu ki, savınız insanın "sorumluluk" kavramını yerle bir etmektedir.
 

Şeytanın Oğlu

Felsefe.net
Yeni Üye
Katılım
4 Şub 2012
Mesajlar
44
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Yaş
34
bende sorumluluktan nefret ederim diyebilirim ama değişen ne ki? irade ya da akıl bu konuda birbirinden nasıl ayırılıyor?

Tahminimce siz sorumluluk duygusundan bahsediyorsunuz.Benim bahsettiğim ise herhangi bir olayın gerçekleşmesinde aracı olan insanın olay karşısındaki mesuliyetidir.
 
Tüm sayfalar yüklendi.
Sidebar Kapat/Aç

Yeni Mesajlar

Üst