- Konbuyu başlatan
- #1
Merhaba arkadaşlar oyun kavramı üstüne bir süredir düşünüyorum. Okumalar yapıyorum birçok kişi oyun denen şeylerin birbirine benzemediğini ve bunun tam olarak kavramsallaştırılamayacağını söylüyor. Karşıma Rules of Play kitabından düşünürlerin oyunu kavramsallaştırmak için ortaya attığı oyunu oyun yapan 14 madde çıkıyor bunlar genel olarak:
1- Kurallar
2- Yarışma
3- Sonuç Odaklı Olma
4- Etkileşim/Süreç Odaklı Olma
5- Ciddiyetsiz Olma
6- Seçimler
7- Oyun Araçları
8- Maddi Kazanç Bulundurmama
9- Sosyalleşme
10- Verimsizlik
11- Sıradan Hayatın Dışında Bulunma
12- Sanat Olma
13- Hayal Gücü Kullandırma
14- Gönüllülüğü Esas Alma
Bunlar genel olarak söylenenler ve bunları söyleyenler de birbirine katılmıyorlar kimisi için bir madde gerekliyken diğeri için gerekli değil.
Yazarların kabul ettiği maddeler ise şu şekilde:
1- Sistem
2- Oyuncu
3- Yapay Ortam
4- Çatışma/Yarışma
5- Kurallar
6- Ölçülebilir Sonuç
Wittgenstein'a göre oyun kavramı belirli özelliklerle ön plana çıkmıyor aynı özellik başka oyunlarda bulunsa bile bu ancak akrabaların bazı fenotipleri bulundururken bazı fenotipleri tamamen kaybettiği şekilde olabiliyor buna da aile benzerliği diyor. En yakın tanımlamayı yapan düşünür sizce kim oluyor? Ya da sizce "Oyun" Ne? Bana kalırsa şu sayılan maddelerin çoğunluğu safsata. İkna olamadım. Oyun nedir sorusunda bir kanıya varılamıyor bence.
Maddeleri örneklerle çürüteceğim: Açken Restoranda Yemek Yemek ilk 14 maddenin en az 9-10 tanesini karşılıyor buna bir oyun diyor muyuz? ya da Eric Berne'in "Sen beni haketmiyorsun!" diye bahsettiği psikolojik oyununda bir sistem yok, oyuncu var, yapay bir ortam yok, çatışma var, kurallar esnek çizilmiş net kurallar yok, ölçülebilir bir sonuç da görece yok. Bir oyunu karşılamayan 6 madde bu yazarın ayarladığı ne kadar doğru demeliyiz buna. Ve fakat Eric Berne bu gibi psikolojik contest'lerin oyun olduğu konusunda ısrarcı. Eğlence üzerinden gidilir diyenlere arenalara bakmalarını söylüyorum orada insanlar kılıç darbeleriyle uzuvlarını kaybediyor ve oynamaya devam ediyorlar. Bir zamanla sınırlıdır diyenlere henüz bir örneği aklıma gelmese de nesilden nesile devam eden kültüre de dönüşmeyecek tek bir oyun örneği veriyorum burada sonsuza kadar sürecek bir oyun söz konusudur.
Bir çok kaynak tükettim bu konuda ve tanımlamaların tamamı boşa düşüyor. Ortada mantıklı gelen tek tanım Wittgenstein'ın aile benzerliği. Çünkü oyun dediğimiz bir şey ile diğer bir oyunun benzerliği; bir özelliğin birinde gözüküp başka bir oyunda hiç gözükmediği, hiç gözükmeyen oyunda gözüken başka bir özelliğin de, başka bir oyunda gözüktüğü kadar. Bu da bu kavramı tanımlanamaz hale getiriyor benim kanaatimce.
1- Kurallar
2- Yarışma
3- Sonuç Odaklı Olma
4- Etkileşim/Süreç Odaklı Olma
5- Ciddiyetsiz Olma
6- Seçimler
7- Oyun Araçları
8- Maddi Kazanç Bulundurmama
9- Sosyalleşme
10- Verimsizlik
11- Sıradan Hayatın Dışında Bulunma
12- Sanat Olma
13- Hayal Gücü Kullandırma
14- Gönüllülüğü Esas Alma
Bunlar genel olarak söylenenler ve bunları söyleyenler de birbirine katılmıyorlar kimisi için bir madde gerekliyken diğeri için gerekli değil.
Yazarların kabul ettiği maddeler ise şu şekilde:
1- Sistem
2- Oyuncu
3- Yapay Ortam
4- Çatışma/Yarışma
5- Kurallar
6- Ölçülebilir Sonuç
Wittgenstein'a göre oyun kavramı belirli özelliklerle ön plana çıkmıyor aynı özellik başka oyunlarda bulunsa bile bu ancak akrabaların bazı fenotipleri bulundururken bazı fenotipleri tamamen kaybettiği şekilde olabiliyor buna da aile benzerliği diyor. En yakın tanımlamayı yapan düşünür sizce kim oluyor? Ya da sizce "Oyun" Ne? Bana kalırsa şu sayılan maddelerin çoğunluğu safsata. İkna olamadım. Oyun nedir sorusunda bir kanıya varılamıyor bence.
Maddeleri örneklerle çürüteceğim: Açken Restoranda Yemek Yemek ilk 14 maddenin en az 9-10 tanesini karşılıyor buna bir oyun diyor muyuz? ya da Eric Berne'in "Sen beni haketmiyorsun!" diye bahsettiği psikolojik oyununda bir sistem yok, oyuncu var, yapay bir ortam yok, çatışma var, kurallar esnek çizilmiş net kurallar yok, ölçülebilir bir sonuç da görece yok. Bir oyunu karşılamayan 6 madde bu yazarın ayarladığı ne kadar doğru demeliyiz buna. Ve fakat Eric Berne bu gibi psikolojik contest'lerin oyun olduğu konusunda ısrarcı. Eğlence üzerinden gidilir diyenlere arenalara bakmalarını söylüyorum orada insanlar kılıç darbeleriyle uzuvlarını kaybediyor ve oynamaya devam ediyorlar. Bir zamanla sınırlıdır diyenlere henüz bir örneği aklıma gelmese de nesilden nesile devam eden kültüre de dönüşmeyecek tek bir oyun örneği veriyorum burada sonsuza kadar sürecek bir oyun söz konusudur.
Bir çok kaynak tükettim bu konuda ve tanımlamaların tamamı boşa düşüyor. Ortada mantıklı gelen tek tanım Wittgenstein'ın aile benzerliği. Çünkü oyun dediğimiz bir şey ile diğer bir oyunun benzerliği; bir özelliğin birinde gözüküp başka bir oyunda hiç gözükmediği, hiç gözükmeyen oyunda gözüken başka bir özelliğin de, başka bir oyunda gözüktüğü kadar. Bu da bu kavramı tanımlanamaz hale getiriyor benim kanaatimce.