üniversite tercih listesini nasil oluşturmaliyim?

Puanlar açıklandı, ÖSS adayları, sınav sonuçlarına göre girebilecekleri üniversiteleri belirlemeye çalışıyorlar. Büyük bir heyecan onlar için. Bir tarafta gönüllerden geçen meslekler, diğer tarafta en somut gösterge olan puanlar… Bir tarafta mantık, diğer tarafta duygu… Uçları birbirine değmeyen birçok düşüncenin en karmaşık halinin seçim sonuçları açıklanıncaya kadar yaşatacağı travma…

Müstakbel üniversite öğrencilerinin en sık sorduğu soru olan “aldığım puan ile hangi bölümü seçmeliyim?”in cevabını, sınav anından sonuçların açıklandığı güne kadar olan zaman dilimi içerisinde aramak çok da gerçekçi bir strateji değil ama maalesef benim ülkemdeki profesyonel algı bu…

Şu anda okuduklarınız, bu gerçek dışı algıyı işin içine sokmadan, tüm ortaöğretim hayatı b ca kariyer gelişimi ile ilgili soruları kendine soran ve cevabını bulma sürecinde çevresinden uzman desteği almaya çalışan kişilere yöneliktir. Bu kapsama girmeyenlere ise bol şans dilemekten başka yapabileceğim alternatif bir şey yok…

Cevapları “olmazsa olmaz” olan sorular;

· Şimdiye kadar hangi alanlardaki faaliyetlere daha sık katıldım? Bu aktiviteleri gerçekleştirme sebebim çevresel baskımıydı, arkadaş grubundan reddedilmeme isteğim miydi? Popüler olması mıydı? Yoksa tamamen kişisel olan bir tercih miydi?

Bu soru, kişisel ilgi alanlarınızın ne kadar kendinize ait olduğunu ortaya koymanız için cevaplandırmanız gereken soruların en önemlileri arasında. Bazen aile üyeleri tarafından yönlendirildiğiniz, çok hoşlanmadığınız ama sizin için önem taşıyan aile üyesini kırmamak için devamını getirdiğiniz aktiviteler vardır. Mesela ilgi duymadığınız halde sırf babanız istiyor diye gittiğiniz gitar kursu. Bazen de arkadaş grubunuzdan kopmamak için devamını getirdiğiniz durumlar vardır. Bazı zamanlar sırf popüler olduğu için meylettiğiniz olur faaliyetlere. En anlamlısı ise tamamen kişisel arzunuz ile gerçekleştirdiğiniz ilgi alanlarıdır. Bu alanları keşfetmek kolay gibi görünür ama zaman alan bir çözümleme süreci vardır. Çözümlenmesi gereken de yapılan aktivitenin çevresel, ailesel ya da kişisel faktörlerden ne kadar etkilendiğidir.

· Hangi alanlarda daha yetenekliyim?

Herkesin daha fazla ve daha az başarılı olduğu birçok alan vardır. Çok güzel dans eden biri, o kadar güzel bağlama çalamayabilir. Ya da matematiğin kitabını yazabilecek kadar yetkin biri çevresini etkilemekte o kadar güçlü olamayabilir. Genetik, çevresel ve sosyo-ekonomik faktörlerden kaynaklı olarak herkesin, geliştirebildiği ve yeterli düzeyde geliştiremediği yetenekleri vardır. Burada önemli olan sağlıklı bir kişilik algısı ile yeterli olduğu alanları ortaya koyabilme becerisine sahip olmaktır.

· Yaşamdan beklentim ne? Seçimim sonucunda elde edeceğim meslek ile nelere sahip olmayı bekliyorum?

Bu soru aslında sizin değer yargılarınız ile ilgili. Bazıları çok para kazanmayı hedefler, bazılarında ise para kazanmak çok geriden gelen bir hedeftir. Onlar için öncelik yardım edebilmektir. Kimisi liderlik vasıflarını herkesin fark etmesini ister. Diğer bir kısmı şöhret peşindedir. En iyi ve en çok tanınan olmak isterler. Bir kısmı düzenli bir yaşam ister bir kısmı tamamen farklılığı öngören bir iş hayatı… Tercih sürecindeki önemli kriterlerden biri de iş hayatından beklentinin tam olarak ne olduğunun tespitidir.

· Çevrem(ailem, arkadaşlarım, öğretmenlerim, değer verdiklerim) benim hakkımda ne düşünüyorlar? Benim ile ilgili benim fark edemediğim neleri görüyorlar?

Meslek seçimi öncesinde hazırlanan tercih listesini oluştururken kendinizi fark etmeniz önemli. Bunu gerçekleştirebilmek için de çevrenizi saran ve etki alanınızda bulunan kişilerin görüşlerini almanız yardımcı olacak unsurlardan biri. Dikkat edilmesi gereken ise onlardan aldığınız bilgileri direk tercih listesine aktarmadan(Örneğin; “sen beni dinle tıp yaz” gibi), diğer tüm bilgileri sentezleyerek karar vermenizdir. Son söz yaşamın sahibi olan size aittir.

Hayatta iki karar sizi çok etkileyecek; iş ve eş seçimi…

İşinizi ve eşinizi kendinizin seçebilmesi dileklerimle…

Detaylı bilgileri içeren e-kitaba ulaşmak için;

Haktan Demircioğlu