- Konbuyu başlatan
- #1
F
faust
Ziyaretçi
Bir orbital ve moleküler yapının bir eksen üzerinde nasıl bir şekli ve hareketi var ise,simetri yapılarının da buna benzer geometrik yapıları vardır.Bu simetri yapılarının geometrik şekilleri orbitallerin ve moleküllerin işlem basamaklarında ne şekil durduğu hakkında bizlere bilgi vermektedir.Örneğin bu uygulanabilirlik durumu tüm orbital ve molekül yapılarında geçerli olduğu için en kötü ihtimalle orbital ve molekül bir θ (teta) açısıyla yani 360® lik bir açıyla aynen bulunduğu durumu koruma mecburiyetindedir.Bu yüzden tek yapıda bir atom bile olsa C₁ simetri yapısı bu durumu muhafaza edip,tek boyutlu bir Z ekseni oluşturacaktır,diğer X ve Y eksenlerinden biri de molekül birden çok yapı içeriyorsa bu durum X ekseninin ağırlık merkezine denk gelmesi,Y ekseninin ise yatay düzlemine denk gelmesindendir.
Buraya kadar yazdıklarımız şimdilik sadece konunun genel kapsamıydı,bundan sonra ise konunun tamamen içeriğini ele alıp yazımızı tamamlamaya çalışacağız.
İlk paragrafta hatırlanacağı gibi orbitallerin ve moleküllerin birer geometrik yapılarının olduğunu söylemiştik.İşte bu geometrik yapılar orbitallere ve moleküllere biz dizi işlemde bulunulduktan sonra kendi yapılarına aynen dönmeleri durumudur.
Bir orbitalde ve molekülde yani hangi yapıda olursa olsun,bu C₆,C₁₀ yada C₂₀ hiç fark etmez,simetri yapılarını her işlemde koruyup ilk anda ki konumlarına aynen geleceklerdir,bu yüzden orbitallerin ve moleküllerin aynı zamanda bir eksen üzerinde dönme gibi bir özelliği de vardır,bu durumu korumalarının nedeni de bir eksen üzerinde yaptıkları hareketlerdir.
Örneğin bir molekül düşünelim,merkez atoma 3 atom bağlandığını.Bu molekülümüz XH₃molekülü olsun,bu durumda molekülün dönme ekseni 360/3=120® lik yani her bir eksende ⅓ oranında bir açıya sahipken,her 3 tur da bir kendi bulunduğu konuma gelip,simetri yapısını aynen koruyacaktır.
Bu 4 olsa ne olur ? o zamanda 360/4=90® lik bir açıyla yani ¼ şeklinde 4 tur attıktan sonra tekrar kendi konumuna gelecektir,yani değişen sadece konum açıları olacaktır.Bu simetri yapısının aynı zamanda birde simetri merkezinden geçen,yani bir eksene olan uzaklığın her iki yönünün 2 eşit parçaya bölme durumu vardır,bu da her eksen üzerinde dönmesi sonucu tekrar aynı simetri yapısına gelmesi demektir.
Örneğin bir orbital veya molekül simetri işlemine tabii tutulurken birde bu durumun yanmasına vardır,bu da her orbital ve molekül için geçerli olmasa da yine bu durumu koruyan simetri yapıları söz konusudur.Örneğin metan (CH₄) karbon tetraklorür (CCI₄) bu yansıma durumlarına birer örnektirler.
Birde bu yapıların hiçbir işleme tabii tutulmayan yani vardır,bu da özdeşlik ilkesi olarak bilinen ve geometrik yapılarının tek eksen üzerinde ki hiçbir simetri işleminin yapılmadığı durumlar için geçerlidir.Bu durumda molekülümüz bir teta açısına ve C₁ eksenine sahip olacaktır.
İsmail Çelik
Kaynaklar:
Prof.Dr.Zekiye Çınar - Kuantum Kimyası (Çağlayan Yayınları)
Prof.Dr.Fevzi Köksal – Doç.Dr.Rahmi Köseoğlu – Kuantum Kimyası (Nobel Yayınları-2012)
Buraya kadar yazdıklarımız şimdilik sadece konunun genel kapsamıydı,bundan sonra ise konunun tamamen içeriğini ele alıp yazımızı tamamlamaya çalışacağız.
İlk paragrafta hatırlanacağı gibi orbitallerin ve moleküllerin birer geometrik yapılarının olduğunu söylemiştik.İşte bu geometrik yapılar orbitallere ve moleküllere biz dizi işlemde bulunulduktan sonra kendi yapılarına aynen dönmeleri durumudur.
Bir orbitalde ve molekülde yani hangi yapıda olursa olsun,bu C₆,C₁₀ yada C₂₀ hiç fark etmez,simetri yapılarını her işlemde koruyup ilk anda ki konumlarına aynen geleceklerdir,bu yüzden orbitallerin ve moleküllerin aynı zamanda bir eksen üzerinde dönme gibi bir özelliği de vardır,bu durumu korumalarının nedeni de bir eksen üzerinde yaptıkları hareketlerdir.
Örneğin bir molekül düşünelim,merkez atoma 3 atom bağlandığını.Bu molekülümüz XH₃molekülü olsun,bu durumda molekülün dönme ekseni 360/3=120® lik yani her bir eksende ⅓ oranında bir açıya sahipken,her 3 tur da bir kendi bulunduğu konuma gelip,simetri yapısını aynen koruyacaktır.
Bu 4 olsa ne olur ? o zamanda 360/4=90® lik bir açıyla yani ¼ şeklinde 4 tur attıktan sonra tekrar kendi konumuna gelecektir,yani değişen sadece konum açıları olacaktır.Bu simetri yapısının aynı zamanda birde simetri merkezinden geçen,yani bir eksene olan uzaklığın her iki yönünün 2 eşit parçaya bölme durumu vardır,bu da her eksen üzerinde dönmesi sonucu tekrar aynı simetri yapısına gelmesi demektir.
Örneğin bir orbital veya molekül simetri işlemine tabii tutulurken birde bu durumun yanmasına vardır,bu da her orbital ve molekül için geçerli olmasa da yine bu durumu koruyan simetri yapıları söz konusudur.Örneğin metan (CH₄) karbon tetraklorür (CCI₄) bu yansıma durumlarına birer örnektirler.
Birde bu yapıların hiçbir işleme tabii tutulmayan yani vardır,bu da özdeşlik ilkesi olarak bilinen ve geometrik yapılarının tek eksen üzerinde ki hiçbir simetri işleminin yapılmadığı durumlar için geçerlidir.Bu durumda molekülümüz bir teta açısına ve C₁ eksenine sahip olacaktır.
İsmail Çelik
Kaynaklar:
Prof.Dr.Zekiye Çınar - Kuantum Kimyası (Çağlayan Yayınları)
Prof.Dr.Fevzi Köksal – Doç.Dr.Rahmi Köseoğlu – Kuantum Kimyası (Nobel Yayınları-2012)