F
faust
Ziyaretçi
Elektrokimya, genel itibariyle atomik düzeyde etkileşmelerin yanında, verdikleri elektriksel tepkimeleri inceleyen fizikokimyanın bir alt dalıdır. Fizikokimyada olduğu gibi, elektrikte bir dizi termodinamik, iletken ve elektrik aktarımları inceleyen bir bilim dalının prensibidir. Elektriğin geçmiş ise çok eskilere dayanır. Şöyle ki, çok eskilerden kehribarın yüne sürtülmesiyle elektriklendiğini o dönemim insanları bilmektedir. G.Wilhelm bu konuda yaptığı açıklamada Yunanca kehribar anlamında elektrondan elektrik sözcüğü türetmiştir. Daha sonra ise cam çubuğunda aynı durumu söz konusu olmuştur ve bundan dolayı iki tür elektriklenme olduğu anlaşılmıştır. Diğer yandan Amerikalı devlet adamı ve bilim insanı B.Franklin elektriksel akışkan denen bir olguyu ortaya atmıştır. Bu duruma göre cam çubuğun ipek kumaşa sürtülmesiyle elektrik akışı gerçekleşmekte, bir diğerinden diğer bir cisme elektrik akımı geçmektedir. Tamamen tesadüf olarak Franklin tarafından fark edilen bir olayda cam çubuğun artı, kumaşın ise eksi yükle yüklenmesidir. Franklin’e göre elektriksel akışkanın artı elektriksel akışkan salan ise eksi olduğunu söylemesidir. Bugün bile kabul gören bu duruma göre olsaydı ve uyarlansaydı aslında elektriksel akışkan salan maddenin elektron olduğu söylenebilirdi.
Bu konudaki çalışmalar ise 1791’De hızlanmıştır. Şöyle ki, L.Galvani bu konuda tesadüfen bir kurbağa kacağının elektriksel makineye çarpmasıyla kasılmaya başlaması elektriksel akımın varlığını onaylamış ve sadece bu durumun canlılara has olduğunu düşünmüştür. Daha sonra ise A.Volta bu durumun sadece canlılara has olmadığı, cansız maddelerde de geçerli olduğunu kendi adıyla anılan pille açıklanmıştır. Bu pi ile ilk kimyasal pildir. Deney ise basittir. Aralarında tuz çözeltilerine daldırılmış bez ya da kağıt parçalarını koyarak belli sayıda gümüş ve çinko metali üst üste koyan Volta, ard arda gelen gümüş ve çinko metallerinin birbirlerine çarpmasıyla elektrik üretmiştir. Bu durumun özel yanı ise ilk kez kimyasal enerjiyi elektriksel enerjiye çevirmesidir.
Aynı yıl İngiliz kimyacılar W.Nicholson ve S.A.Carlisle elektrik akımı yardımıyla suyu elektroliz ederek hidrojen ve oksijen gazlarının oluşumunu gözlemişlerdir. Bu olayın önemi ise ilk kez elektik enerjisi kimyasal enerjiye çevrilmiştir. Diğer yandan M.Faraday Yunancada lysis sözcüğünden, elektroliz kelimesini türetmiş; nicel olarak ilk kez olayı açıklığa kavuşmuştur. Bunun yanında elektrolit, katot, anot, iyon, anyon, katyon gibi sözcükleri de bilime kazandırmıştır.
Diğer yandan elektrokimyasal olaylar bir yükseltgenme-indirgenme yani redoks tepkimeleridir. Buradaki redoks tepkimeleri teorik olduğu kadar pratikte bir öneme sahiptir. Burada kimyasal olay elektrik enerjisine çevrilebileceği gibi, elektrik enerjisi de kimyasal enerjiye çevrilebilmektedir. Bunun dışında metallerin saflaştırılması ve korozyon kontrolünden yakıt hücrelerine uzanan önemli bir kullanıma sahiptir elektrokimyasal olaylar.
İsmail Çelik
Kaynaklar:
[1]. Prof.Dr.Yüksel Sarıkaya – Fizikokimya (Gazi Kitabevi Yayınları-2011)
[2]. Modern Üniversite Kimyası Cilt.I (Çev
rof.Dr.Turhan Altınata, Prof.Dr.Hüseyin Anıl, Prof.Dr.Hüsamettin Akçay) (Çağlayan Yayınları)
Bu konudaki çalışmalar ise 1791’De hızlanmıştır. Şöyle ki, L.Galvani bu konuda tesadüfen bir kurbağa kacağının elektriksel makineye çarpmasıyla kasılmaya başlaması elektriksel akımın varlığını onaylamış ve sadece bu durumun canlılara has olduğunu düşünmüştür. Daha sonra ise A.Volta bu durumun sadece canlılara has olmadığı, cansız maddelerde de geçerli olduğunu kendi adıyla anılan pille açıklanmıştır. Bu pi ile ilk kimyasal pildir. Deney ise basittir. Aralarında tuz çözeltilerine daldırılmış bez ya da kağıt parçalarını koyarak belli sayıda gümüş ve çinko metali üst üste koyan Volta, ard arda gelen gümüş ve çinko metallerinin birbirlerine çarpmasıyla elektrik üretmiştir. Bu durumun özel yanı ise ilk kez kimyasal enerjiyi elektriksel enerjiye çevirmesidir.
Aynı yıl İngiliz kimyacılar W.Nicholson ve S.A.Carlisle elektrik akımı yardımıyla suyu elektroliz ederek hidrojen ve oksijen gazlarının oluşumunu gözlemişlerdir. Bu olayın önemi ise ilk kez elektik enerjisi kimyasal enerjiye çevrilmiştir. Diğer yandan M.Faraday Yunancada lysis sözcüğünden, elektroliz kelimesini türetmiş; nicel olarak ilk kez olayı açıklığa kavuşmuştur. Bunun yanında elektrolit, katot, anot, iyon, anyon, katyon gibi sözcükleri de bilime kazandırmıştır.
Diğer yandan elektrokimyasal olaylar bir yükseltgenme-indirgenme yani redoks tepkimeleridir. Buradaki redoks tepkimeleri teorik olduğu kadar pratikte bir öneme sahiptir. Burada kimyasal olay elektrik enerjisine çevrilebileceği gibi, elektrik enerjisi de kimyasal enerjiye çevrilebilmektedir. Bunun dışında metallerin saflaştırılması ve korozyon kontrolünden yakıt hücrelerine uzanan önemli bir kullanıma sahiptir elektrokimyasal olaylar.
İsmail Çelik
Kaynaklar:
[1]. Prof.Dr.Yüksel Sarıkaya – Fizikokimya (Gazi Kitabevi Yayınları-2011)
[2]. Modern Üniversite Kimyası Cilt.I (Çev
rof.Dr.Turhan Altınata, Prof.Dr.Hüseyin Anıl, Prof.Dr.Hüsamettin Akçay) (Çağlayan Yayınları)
