- Konbuyu başlatan
- #1
- Katılım
- 1 Kas 2012
- Mesajlar
- 3,434
- Tepkime puanı
- 1
- Puanları
- 0
- Yaş
- 68
Asagida felsefi olarak yukarida adi gecen her iki kavram arasindaki "iliski/celiski" temelinde; tum felsefi algilar aciklanmistir.
Kombinasyon olarak, ozgur irade ile determinizm arasinda 4'lu iliski/celiski saglanabilir.
Bu iliskiler/celiskiler;
Determinizm, temelli olarak;
Fiziksel determinizm vardir
Fiziksel determinizm yoktur.
Ozgur irade olarak;
Ozgur irade mumkundur
Ozgur irade mumkun degildir.
Yukaridaki karsitlik temelinde felsefi olusumlar ve algilar;
Fiziksel determinizm vardir/ozgur irade imkansizdir- Koyu/kati determinizm
Fiziksel determinizm vardir/ozgur irade mumkundur-uygunluk/bagdasma
Fiziksel determinizm yoktur/ozgur irade imkansizdir- koyu/kati uygunsuzluk
Fiziksel determinizm yoktur/ozgur irade mumkundur- liberteryenizm
Determinizm- Doğa'daki her olayın, dolayısıyla insanın tüm faaliyet ve davranışlarının kendi iradesi dışında seyreden bazı faktörlere tabi olduğunu ileri süren teori, gerekircilik
Özgür irade, kişinin eylemlerini, arzu, niyet ve amaçlarına göre kontrol altında tutabilme ve belirleme gücüdür. Kişinin belli eylem ya da eylemleri gerçekleştirmede ser*gilediği kararlılık; belli bir durum karşısın*da, gerçekleştirilecek olan eylemi, herhangi bir dış zorlama ya da zorunluluk olmaksı*zın, kararlaştırma ve uygulama gücü; eyle*me neden olan eylemi başlatabilen yetidir.
Libertianizm-
A political philosophy maintaining that all persons are the absolute owners of their own lives, and should be free to do whatever they wish with their persons or property, provided they allow others the same liberty
Herkesin kendi hayatinin kesin sahibi oldugunu ve baskalarina ayni ozgurlugu tanidiklari surece de, kisileri ve mulkleri ile istedikleri her seyi yapabileceklerini
soyleyen politik felsefe.
an ideological belief in freedom of thought and speech
Dusunce ve ifade ozgurlugu oldugunu soyleyen,ideolojik inanc
belief in liberty, belief in a person's right to think and act freely; belief in free will
Ozgurluge inanc, kisilerin serbestce dusunme, davranma hakkina inanc, ozgur iradeye inanc
Evet simdi herkes kendi algi bilgi bilinc ve secimi ile; kendine uygun olani secsin ve neden onu sectigini aciklasin.
Bunun kisice bilinmesi farkindaligi ve uygulanmasi; her bir kisinin kendini ne olarak algiladiginin da bilinmesi olacaktir.
Aslinda konu felsefi olarak ve de dini, etik, hukuki ve bilimsel olarak cok onemlidir.
Cunku herkesin kendi yasam ve iliskisini belirlemede ve uygulamada ivedi oneme sahiptir.
Yukaridaki kombinasyonlardan cikan farklari, her bir fark olarak acikliyalim.
Buradaki farklarin ilk ayrimi; "Uyum" temelindedir.
Determinizm ile ozgur irade arasinda bir uyum olmadigini savunanlar;
Metafizik (felsefenin varlik dalini inceleyen kolu olarak) libertianistler- Felsefi olarak, determinizmin olmadigini ve az da olsa ozgur iradenin olabilecegini savunurlar.
Bu konudaki ornek filozoflar; Peter van Inwagen, Robert Kane, Robert Nozick,[6] Carl Ginet, Hugh McCann, Harry Frankfurt, E.J. Lowe, Alfred Mele, Roderick Chisholm, Daniel Dennett,[7] Timothy O'Connor, Derk Pereboom, and Galen Strawson.
Koyu deterministler- "fiziksel determinizm vardir ve ozgur irade imkansizdir" i savunurlar.
Koyu uygunsuzlar- "determinizm olmamasinin da, ozgur irade ile uyusmadigini ve her iki durumda da ozgur iradenin imkansizligini" savunurlar.
Diger fark ta "uyum" un uyumlu oldugu uzerinedir.
Bunu savunanlarin genel tanimi; "ozgur iradeyi tanimlayanlarin bu tanimi determinizme baglamadan, determinizmi referans almadan" yaptiklaridir. Cunku onlar, determinizmin ozgur irade ile uyumlu oldugunu savunurlar.
O yuzden uyumdan yana olanlar, koyu deterministler ile libertianistler arasindaki "determizmin ozgur iradeye karsitligi" uzerindeki anlasmazligi "sahte cikmaz" olarak degerlendirirler.
Sahte cikmaz- Kisaca griyi gorememe ve iki karsit (siyah&beyaz) uc arasinda kalma. esnek empatik arabulucu v.s. olamama. Yani kendini "catc 22" ile cikmaza sokma. Kisaca paradox olma durumu.
Kombinasyon olarak, ozgur irade ile determinizm arasinda 4'lu iliski/celiski saglanabilir.
Bu iliskiler/celiskiler;
Determinizm, temelli olarak;
Fiziksel determinizm vardir
Fiziksel determinizm yoktur.
Ozgur irade olarak;
Ozgur irade mumkundur
Ozgur irade mumkun degildir.
Yukaridaki karsitlik temelinde felsefi olusumlar ve algilar;
Fiziksel determinizm vardir/ozgur irade imkansizdir- Koyu/kati determinizm
Fiziksel determinizm vardir/ozgur irade mumkundur-uygunluk/bagdasma
Fiziksel determinizm yoktur/ozgur irade imkansizdir- koyu/kati uygunsuzluk
Fiziksel determinizm yoktur/ozgur irade mumkundur- liberteryenizm
Determinizm- Doğa'daki her olayın, dolayısıyla insanın tüm faaliyet ve davranışlarının kendi iradesi dışında seyreden bazı faktörlere tabi olduğunu ileri süren teori, gerekircilik
Özgür irade, kişinin eylemlerini, arzu, niyet ve amaçlarına göre kontrol altında tutabilme ve belirleme gücüdür. Kişinin belli eylem ya da eylemleri gerçekleştirmede ser*gilediği kararlılık; belli bir durum karşısın*da, gerçekleştirilecek olan eylemi, herhangi bir dış zorlama ya da zorunluluk olmaksı*zın, kararlaştırma ve uygulama gücü; eyle*me neden olan eylemi başlatabilen yetidir.
Libertianizm-
A political philosophy maintaining that all persons are the absolute owners of their own lives, and should be free to do whatever they wish with their persons or property, provided they allow others the same liberty
Herkesin kendi hayatinin kesin sahibi oldugunu ve baskalarina ayni ozgurlugu tanidiklari surece de, kisileri ve mulkleri ile istedikleri her seyi yapabileceklerini
soyleyen politik felsefe.
an ideological belief in freedom of thought and speech
Dusunce ve ifade ozgurlugu oldugunu soyleyen,ideolojik inanc
belief in liberty, belief in a person's right to think and act freely; belief in free will
Ozgurluge inanc, kisilerin serbestce dusunme, davranma hakkina inanc, ozgur iradeye inanc
Evet simdi herkes kendi algi bilgi bilinc ve secimi ile; kendine uygun olani secsin ve neden onu sectigini aciklasin.
Bunun kisice bilinmesi farkindaligi ve uygulanmasi; her bir kisinin kendini ne olarak algiladiginin da bilinmesi olacaktir.
Aslinda konu felsefi olarak ve de dini, etik, hukuki ve bilimsel olarak cok onemlidir.
Cunku herkesin kendi yasam ve iliskisini belirlemede ve uygulamada ivedi oneme sahiptir.
Yukaridaki kombinasyonlardan cikan farklari, her bir fark olarak acikliyalim.
Buradaki farklarin ilk ayrimi; "Uyum" temelindedir.
Determinizm ile ozgur irade arasinda bir uyum olmadigini savunanlar;
Metafizik (felsefenin varlik dalini inceleyen kolu olarak) libertianistler- Felsefi olarak, determinizmin olmadigini ve az da olsa ozgur iradenin olabilecegini savunurlar.
Bu konudaki ornek filozoflar; Peter van Inwagen, Robert Kane, Robert Nozick,[6] Carl Ginet, Hugh McCann, Harry Frankfurt, E.J. Lowe, Alfred Mele, Roderick Chisholm, Daniel Dennett,[7] Timothy O'Connor, Derk Pereboom, and Galen Strawson.
Koyu deterministler- "fiziksel determinizm vardir ve ozgur irade imkansizdir" i savunurlar.
Koyu uygunsuzlar- "determinizm olmamasinin da, ozgur irade ile uyusmadigini ve her iki durumda da ozgur iradenin imkansizligini" savunurlar.
Diger fark ta "uyum" un uyumlu oldugu uzerinedir.
Bunu savunanlarin genel tanimi; "ozgur iradeyi tanimlayanlarin bu tanimi determinizme baglamadan, determinizmi referans almadan" yaptiklaridir. Cunku onlar, determinizmin ozgur irade ile uyumlu oldugunu savunurlar.
O yuzden uyumdan yana olanlar, koyu deterministler ile libertianistler arasindaki "determizmin ozgur iradeye karsitligi" uzerindeki anlasmazligi "sahte cikmaz" olarak degerlendirirler.
Sahte cikmaz- Kisaca griyi gorememe ve iki karsit (siyah&beyaz) uc arasinda kalma. esnek empatik arabulucu v.s. olamama. Yani kendini "catc 22" ile cikmaza sokma. Kisaca paradox olma durumu.