olan ve olması gerek ikilemi

Geçmiş,geleceğin aynası olduğuna göre, olan yanlışlardan olumlu yönde çıkarımlara giderek, olması gerekenleri kanıksayabiliriz.
Paradoksun zaman boyutunun olduğunu düşünmüyorum.

''Geçmiş,geleceğin aynası olduğuna göre, olan yanlışlardan olumlu yönde çıkarımlara giderek, olması gerekenleri kanıksayabiliriz.''

Evet.Çok haklısınız.
İşte tam burada olması gerekenin olan olarak gerçekleştiğinde yeniden olması gerekenler ortaya çıkacaktır. Bana göre.
Hüsnü kuruntum da olabilir

"Olan"lar,durmaksızın "olması gereken" leri doğurmayacaktır. "Düşünce","durum değerlendirmesi" "doğru söz" yada "doğru davranıştaı hızlı tespit yeteneğinin önemi; olan/olması gereken ikileminde fazlası ile ortaya çıkmaktadır.
İletişimde,ilişkilerde,sorunların çözümlerinde; genelde kolaya kaçan,düşünce tembeli insanlar genelde yapılması gerekeni değil de;işlerine geldiği şeklini yaparlar. Bu "olan"dır genelde. Zaten "Olan" ve "olması gereken" ikilemleri, sığ ve derin düşünme yeteneğine sahip insanların ilişkilerinde daha çok yaşanır. Sığ düşünceli birey, kolaycılığa yada ihmale kaçarak davranır; bu genelde "olan" faslını teşkil eder. Derin düşünen ve empati yapan birey ise; aynı zaman sürecinde "olması gereken"i sağlar yada yapar.
Örneğin;Devlet Dairelerinde çok yaşanır bu ikilem..Alış-veriş esnasında ayrıca. Yani,günlük yaşamın çok içindedir. Aile ortamında sorunlar genel de bu ikilemden kaynaklanmaktadır. Yaşamın tüm alanları ve yaşam kalitesi ile birebir bağlantılıdır.
Bu nedenle sevgili Nejdet,bu konuyu açtığında hayli ilgimi çekmişti.

olan ve olması gereken ikileminde sığ ve derin düşünce ayrımına katılmıyorum; çünkü bu olgusal durumun, düşüncenin göreceli olarak derecelendirilmesi ile ilgisi olmadığı kanısındayım. tüm düşünce düzlemlerinde bu ikilem var olacaktır, onun farklılaşması olgunun olan/olması gereken olgusunun varlığını yok etmeyecektir.Bu durum bireyin duyarlılık ölçüsü olabilir ki bu da göreceli kalacaktır. genelin benimsediği yargılar ile özel/bireysel benimsemeler ve yargıların çatışkısının temelinde yatan bu olsa gerek.

olan ve olması gereken in somuta indirgenmesi isteniyor ise buna dair örnekler de vermiş bulunmaktayım; çoğaltılarbilirler....

Olması gerekenler ütopya olmadıkça, ikilemlerin yaşanmasında kişisel gelişmişliğin etkisine inanıyorum.

iyi/güzel/doğru/eşitçi/özgürüklükten yana bir ütopya sevgili Monaliza söylediğin gibi entelektüel bir sorumluluk olsa gerek, bu yöndeki düşüncelerini paylaşıyorum. J.Benda'nın entelektüel ile ilgili değerlendirmesini çok yere açıkladığım için yinelemeyeceğim, ancak bu durum olgunun niteliği ile ilgili değil midir?

"olan= kişisel tercih
olması gereken= başkalarının dayattığı tercih!"

Olanın kişisel tercih olabilmesinden önce başka etkenlere maruz kaldığını bilmeliyiz. Kimi olanı başkaları da dayatabilir.
Olması gereken kişiden kişiye değişen tercihler olabilir diye düşünüyorum. Burada sizi yanlış çıkarmak istemiyorum. Fakat bir ufak beyin fırtınasından sonuç bu oluyor.

Olan,her zaman kişisel tercih değil,eylemin sahibi için
Olması gereken de;dayatma değildir.
Olan,genelde olagelendir(bazen olması gereken de olur)
Olması gereken;aklın,mantığın,akışın gereğidir.Makul olandır.

Gereğinden fazla irdeler,gereğinden fazla incelersek,mükemmeliyetçilik sınırını zorlarsak, zemin kaçınılmaz olarak çatırdayacaktır.Olan'ların dailinde olması gerekenler de olmaktadır. Önemli olan huzur veren müştereklerin tespiti ve olması gerekenlerin bu müştereklere göre dengelenmesi...Buna da "mutlu yaşama sanatı" deniyor kanımca...Belkide hep olması gereken bu.

Eğer irdelersek,zorlarsak, her an ikilem yaşamak olasıdır.
Biliyorum bu konu "olan/olması gereken" ikileminin irdelenmesi üzerine açılmış,
çok güzel,verimli bir konu. Bu güzel başlığı dağıtmak istemem,benim de kafamı
oldukça yoğun meşgul eden bir konu zaten.
Bir önceki yazımda;"ikilemler de olasıdır"
ve "gerçektir" de üstelik,mutluluğa pay çıkartabiliriz, anlamındaydı.

“Olan” kişisel bir tercih değildir; hiç istenmeyen bir durum da olabilir, ki öyle olduğundan dolayıdır “olması gereken” aranır. “olan” kişisel bir tercih olsaydı “olması gereken” e gerek kalmazdı. Fizik ve toplumsal olanlar ayrıştırılacaklarına göre ve tartışmanın konusu da toplumsal “olan/olması gereken” olduğuna göre “olan ve olması gereken” hem kişisel hem de toplumsal dokuyu aynı anda taşırlar, çünkü her ikisinde de tarihsel bir doku vardır. “olması gereken” e dayalı yargı bir dayatmadan çok, “olan” üzerinden ütopyalara kadar uzanan bir yelpaze içindeki belirlemeler/yönelim/isteklerdirler. Ütopya ve “olması gereken” her boyutu ile örtüşen olgular değillerdir, Başka bir anlatımla “olması gereken”ler bir ütopya değildirler.

“olması gereken” i –makul olan- olarak benimsemek kanımca yanıltıcıdır. “makul olmak” özünde bir ölçü taşır; bu ölçü değişkendir. “olması gereken” in değişkenliği ile “makul olan”ın değişkenliği aynı değildir. “makul olmak” toplumsal ortaklaşmanın bir ölçüsü olmasına karşın “olması gereken” böyle bir daraltılmış ölçü ile sınırlandırılamaz. Bu nedenle bu iki olguyu ayrı değerlendirmek gerekir. Olması gereken” in makul olmaması olanaklıdır.

Mutluluk an-ı çoğaltabilmek ise “olan ve olması gereken” in onu olumsuz etkilemesi söz-konusu olmasa gerektir.

Herşeyden mutluluğa pay çıkarabiliriz ve fakat önemli olan, o mutluluğu hisseder miyiz, yoksa sadece taşır mıyız?

Bunun dışında,genel anlamda, olan, ister kişisel tercih olsun ister olmasın, kendimden yola çıkarak yorum yaptığımı belirtmiştim...


İşin içinde gereklilik varsa o benim için mecburiyettir, diğeri için mantıklı olandır, beriki için harikadır vs vs..

olması gereken olan-a dönüştüğü andan itibaren yıpranmaya başlar; mutluluk belki de o an ile sınırlıdır. her şeyden mutluluk çıkarsanabileceğini iyimser bir yaklaşım olarak değerlendirmek durumundayım. kişisel tercih ve değerlendirmelere diyeceğim söz-konusu olamaz; ve fakat, kişisel tercih ve değerlendirmelerimiz tartışmaya açık olmalı ki, değerlendirmelerimizi sürdürebilelim ve yanlışımızı görebilelim. olan ve olması gereken ikilemi yaşam ile birlikte sürüklenen olgulardır ve yok olmaları yaşamın bittiğine işaret eder.

Evet , tabi ki tartışmaya açık olunmalı, aksi bir kelimem mevcutsa , yanlış bir yansımadan olsa gerek. Ben , arkadaşımızın aksine , mutluluğa pay çıkarabilen insanlardan değilim, yani yüzdelerim farklı

Mutluluğa pay çıkartamamak.......;Olan,
Mutluluğa pay çıkartabilmek........;Olması gereken.

"Mutluluğa pay çıkartamamak.......;Olan,"
"Mutluluğa pay çıkartabilmek........;" olan,

mutluluğu öznel olsa da yaratabilmek; olması gereken

kanımca...