Konu İstatistikleri

Konu Hakkında Merhaba, tarihinde Bilimsel Makaleler kategorisinde Objectivity tarafından oluşturulan Ne Kadar Hızlı Düşünüyoruz? başlıklı konuyu okuyorsunuz. Bu konu şimdiye dek 1,935 kez görüntülenmiş, 2 yorum ve 0 tepki puanı almıştır...
Kategori Adı Bilimsel Makaleler
Konu Başlığı Ne Kadar Hızlı Düşünüyoruz?
Konbuyu başlatan Objectivity
Başlangıç tarihi
Cevaplar

Görüntüleme
İlk mesaj tepki puanı
Son Mesaj Yazan Objectivity

Objectivity

Kahin
Onursal Üye
Katılım
23 Ara 2012
Mesajlar
4,763
Tepkime puanı
319
Puanları
83
İnsan beyni ne kadar hızlı düşünüyor ve bir şeyin farkına varıp bilinçli kararlar almak ne kadar sürüyor? Bu soruyu cevaplamak kolay değil ama teknik zorluklar Toronto Üniversitesi’nden Kas Bilim ve Beden Eğitimi profesörü Tim Welsh’i durdurmadı. Welsh’in amacı insanların düşünce hızını ölçmek ve özgür iradenin bir yanılsama olup olmadığı sorusuna cevap vermek.

Düşünce Nedir?

Wesh’e göre insan beyninin düşünce hızını ölçmeden önce “düşünce nedir” sorusuna cevap vermek gerekiyor. Böylece düşüncenin başlangıç ve bitiş anını belirlemek mümkün olacak. Ancak bu salt teorik bir soru değil. Günümüzde kablosuz telepati yoluyla, yani düşünce komutlarıyla yönetilen robotlar ve bilgisayarlar yaygınlaşıyor. Bu nedenle düşünce hızını ölçmek bilgi teknolojileri ve dijital pazarlama için büyük önem taşıyor.
Düşünce süreci beş duyudan gelen verilerin beyne ulaşması ile başlıyor ve insan bir karar alıp harekete geçtiği zaman sona eriyor. Bu süreç algıyı (bir olayın nerede ve ne zaman gerçekleştiğini kavramak), karar vermeyi (ne yapacağını belirlemek) ve eylem planlamasını (nasıl yapacağını belirlemek) kapsıyor.

Düşünce Hızı Değişebilir

Tim Wesh düşünce hızının bir üst sınırı olduğunu kabul ediyor, ama aynı zamanda bazı düşüncelerin diğerlerinden daha yavaş işlediğini de ekliyor. “Kısa mesafe aletleri tabanca sesini duyduktan 150 milisaniye sonra konuşmaya başlıyor. Oysa kompleks düşüncelerde durum farklı. Otobanda hangi şehre gideceğine karar vermek veya sınavda matematik problemi çözmek daha uzun sürüyor ve uykusu gelen insanlar daha yavaş kitap okuyor.” Bilim insanları düşünce hızını ölçmek için fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRı) cihazları kullanıyor ve bu sayede beyinden çıkan elektrik sinyalinin parmaklara ne sürede ulaştığını görebiliyor. Araştırmacılar ölçüm göstergesi olarak nöronların elektrik sinyallerini baz alıyor.

Düşünce Hızını Etkileyen Faktörler

Sinir sisteminde bilgi akışını birçok faktör etkiliyor. Bunlar arasında uzaklık, nöronların fiizksel özellikleri ve sinir ağının karmaşıklığı ortaya çıkıyor.

Uzaklık: Sinyaller ne kadar uzağa giderse tepki süresi de o kadar uzuyor. Örneğin eylem komutunun beyinden ayaklara ulaşması, ellere ulaşmasından daha uzun sürüyor. Welsh bu noktada refleksleri baz alıyor: “Doktorlar yaptıkları testlerde uzun boylu insanların reflekslerinin kısa boylu insanlardan daha yavaş olduğunu tespit etti.”
Nöron Özellikleri: Nöronların fiziksel özellikleri sinyal iletimini doğrudan etkiliyor. Tıpkı bir moto kuryenin geniş ve boş bir yolda daha hızlı gitmesi gibi geniş çaplı nöronlar da sinyalleri ince uzun nöronlardan daha hızlı iletiyor.
Buna ek olarak bazı nöronların çevresinde onları yalıtkan bir kılıf gibi saran miyelin hücreleri bulunuyor. Bir kılıf nöronu tümüyle sarıyor, ancak nöronların diğer sinir hücrelerine yaklaştığı uçlar sinyal iletimi için açık kalıyor. Elektrik sinyalleri komşu nöronlara açık uçlardan geçerek aktarılıyor ve miyelin kılıfı olan nöronlar sinir sinyallerini daha hızlı iletiyor. Welsh, “Omuriliği kaslara bağlayan ve miyelin kılıfıyla korunan geniş nöronların sinyalleri hedef kaslara saatte 250-430 kilometre hızla ulaşıyor. Aynı sinyaller miyelin kılıfı olmayan ince uzun nöronlarla ancak saatte 1,7 ile 7 km. hızla iletebiliyor. Arada büyük fark bulunuyor!”diyor.
Sinir Ağlarının Karmaşıklığı: Bir düşünceyi işleyen nöron sayısını arttırmak aynı zamanda sinyalin kat ettiği mesafeyi uzatıyor ve bu da düşüncelerin iletilmesini geciktiriyor. “Bir uçağın doğrudan New York’a gitmek yerine Washington aktarmalı uçtuğunu düşünün. Ancak tek gecikme sebebi bu değil. Nöron sayısının artması, aynı zamanda nöronların bağlantı sayısının artması anlamına geliyor ve bu da sinyalin yolunu uzatıyor.”
Welsh nöronların çoğunun diğer nöronlarla fiziksel temas halinde bulunmadığını ve bunun da düşünce hızını yavaşlattığını söylüyor. “Elektrik sinyalleri sinir hücrelerini birbirine bağlayan sinapsların ucuna kadar iletiliyor, ardından sinyaller nörotransmitter dediğimiz moleküllerle sinapsların arasındaki dar kanallardan geçerek diğer nöronlara aktarılıyor.”
Bu süreç tek bir nöronun içinden geçen sinyal hızıyla karşılaştırıldığında sinaps başına en az 0,5 milisaniye daha uzun sürüyor. Profesör Welsh bunu çok sayıda aktarmalı uçuşla örnekliyor;”Los Angeles’dan yola çıkıp New York’a giden bir uçak, iki şehir arasındaki tüm şehirlerde aktarma yapan bir uçaktan çok daha kısa sürede hedefine ulaşacaktır.

Düşünceler Hızlı Ama Anlık Değil

Bir insanın düşüncelerini eyleme dökmesi 150 milisaniyeden kısa sürüyor ve Profesör Welsh bunun müthiş bir hız olduğunu söylüyor. “Start çizgisindeki kısa mesafe koşucusunu düşünün. Tabanca sesinin duyulması ve algılanmasıyla birlikte atlet koşmaya karar vererek kaslarına komut gönderiyor. Atletin düşünce süreci tabanca sesinin duyulduğu iç kulakta başlıyor ve beyinle omurilikten geçerek ayaklara ulaşıyor. Bu süreç göz kırpana kadar tamamlanıyor.

Konsantrasyon Gücü

Düşünce sürecini kısaltan faktörler de var: Örneğin tabancanın sesi ne kadar yüksekse atlet de o kadar hızlı harekete geçiyor. Özellike ses eşiği 120-124 desibel olduğunda atletin tepki süresi 18 milisaniye kısalıyor. Bunun sebebi yüksek sesle irkilen atletin daha kısa sürede tepki vererek koşmaya başlaması.
Bilim insanları reflekslerin karmaşık beyin kabuğu yerine nispeten basit beyin sapından gelen komutlara bağlı olduğunu düşünüyor. Atlet yakında patlayan tabancaya daha kısa sürede tepki veriyor, çünkü harekete geçme sinyali daha basit yapıda olan beyin sapından geliyor ve “saldır ya da kaç” dürtüsünü tetikliyor. Üstelik beyin sapı ayaklara daha yakın bulunuyor.

Algılama ve Harekete Geçme

Max Planck Enstitüsü’nden Profesör John-Dylan Haynes, meslektaşları ile birlikte 2008 yılında fMRı cihazı ile düşünce hızını ölçtü ve beynin ne yapacağına bilinçaltında karar verdiğini gösterdi. Profesör Welsh işin içine bilinçaltı girince düşünceyi tanımlamak iyice zorlaştı diyor:
“İnsanlar düşüncelerinin anında gerçekleştiğini sanıyor, ancak tam olarak neyi ne zaman düşündüklerini ölçemiyorlar. İnsan beyni bir seçim yaptığı zaman buna biz fark etmeden 2 ila 7 saniye önce karar veriyor. Oysa bu kararları çocukluk korkuları gibi bilinçaltı sebepler de etkileyebiliyor. Örneğin bir tartışma esnasında kızgınlıkla cevap vermenin yanlış olacağını biliyoruz, ama kendimizi tutamayarak kırıcı sözler sarfedebiliyoruz. Bu noktada bilinçaltı düşüncelerimizi kontrol ediyor.

Yanılgının Kökeni

Bilinçaltı bir yana, insanlar bir şeyi ne zaman yaptıklarını da tam olarak bilemiyor. Welsh bunu test etmek için kadranlı bir duvar saati kullandı ve deneye katılan gönüllülere saniye göstergesi dönerken istedikleri zaman tuşa basabileceklerini söyledi. Ardından düğmeye ne zaman bastıklarını sordu ve verdikleri cevapları saniye göstergesinin gerçek konumuyla karşılaştırdı.
Gönüllülerin hiçbiri doğru cevabı veremedi ve düğmeye olduğundan 75-100 milisaniye önce bastıklarını söyledi. Welsh’e göre bu farkı beyinden çıkan sinyalin parmağa ulaşmasına kadar geçen süreyle açıklamak imkansız, çünkü bu süre sadece 16 ila 25 milisaniye: “Belli ki insanlar eyleme geçme anına dikkat etmiyor, bunun yerine eylemin ne zaman gerçekleşeceğini tahmin etmeye çalışıyor.”
Tim Welsh bu sebeple insan beynindeki düşünceleri tek tek ayırt etmenin çok zor olduğunu belirtiyor: “Bir düşüncenin ne zaman başladığını veya bittiğini bilemiyoruz. Bu nedenle düşünce hızını kesin olarak ölçmemiz imkansız. Beynin bilinçaltı kararları ve insanların bir şeyi ne zaman yaptığını tam olarak bilmemesi, türümüzün kendi düşünceleri üzerinde kesin kontrol sahibi olmadığını gösteriyor. Bu da özgür irade varlığını tartışmalı hale getiriyor.

Popular Science Türkiye / Eylül 2015
 

ÇaresizDüşünen

Felsefe.net
Yeni Üye
Katılım
7 Nis 2016
Mesajlar
42
Tepkime puanı
0
Puanları
0
Hızlılık, büyüklük , küçüklük bunlar hep başka şeylerle karşılaştırma sonucu elde ettiğimiz veriler.
(x-5)(y-2)=0 x=5 ve x=2 aynı sonucu verir. bunlar bizim kabul ettiğimiz şeylerdir. 0 yani yokluk. düşüncemizin olması veya olmaması ya buda bi denklemin içindeki x ve y ise yani iki farklı olayın
birinin 0 olması diğerinin olmaması x=0/ y eşit değildir 0 veya y=0 /x eşit değildir 0
ikisinin 0 olması x=0 y=0
bunlar denklemde aynı sonucu veriyorda
düşüncemizin olması ,,, olmaması veya hem olup hem olmaması neden aynı sonucu vermesin?
 

Objectivity

Kahin
Onursal Üye
Katılım
23 Ara 2012
Mesajlar
4,763
Tepkime puanı
319
Puanları
83
Hızlılık, büyüklük , küçüklük bunlar hep başka şeylerle karşılaştırma sonucu elde ettiğimiz veriler.
(x-5)(y-2)=0 x=5 ve x=2 aynı sonucu verir. bunlar bizim kabul ettiğimiz şeylerdir. 0 yani yokluk. düşüncemizin olması veya olmaması ya buda bi denklemin içindeki x ve y ise yani iki farklı olayın
birinin 0 olması diğerinin olmaması x=0/ y eşit değildir 0 veya y=0 /x eşit değildir 0
ikisinin 0 olması x=0 y=0
bunlar denklemde aynı sonucu veriyorda
düşüncemizin olması ,,, olmaması veya hem olup hem olmaması neden aynı sonucu vermesin?
"Düşüncenin olması olmaması hem olması hem olmaması niye aynı sonucu vermesin?"

Bu sorudan bir şey anlamadım şahsen...
 
Tüm sayfalar yüklendi.
Sidebar Kapat/Aç
Üst