İnsan "bilmek" için mi vardır yoksa "tanık" olmak için mi?

Kant, bilen özne ile bilinen nesne ilişkisi esnasında, eğer bilgiye konu olan varlık bu süreçte özne için eksiklikler taşıyorsa "sanma" ve "inanma" da oluşabilir, der. Bu nedenle, C, A'yı B'ye dönüştürürken bazen "bilme" yerine "sanma" ve "inanma" oluşabilir. Bu da sizin söz konusu ettiğiniz izm'lerin temelini oluşturabilir. Kant, spekülatif aklın antinomileri hakkında bilgi verirken, aklın bazı "sanma" ve "inanma"larını "bilgi" imişler gibi aldığından bahseder. Bu durum Sokrates sonrası, 20. yy öncesi vs. gibi bir tarihsel süreçle ilgili değil. Her an, her yerde, her durumda karşılaşılabilir. Bu nedenle, "Cunku bugun bilimsel bilgi diger bilgilerden her yonu ile farkini ortaya koyabilecek; yani inanc ideoloji ve gercek/dogru dan farklilasabilecek sekilde ortaya konmustur." savınız da bir "sanma" veya "inanma" işlemlerinin açık bir örneği olabilir.

ismailduran' Alıntı:

Kant, bilen özne ile bilinen nesne ilişkisi esnasında, eğer bilgiye konu olan varlık bu süreçte özne için eksiklikler taşıyorsa "sanma" ve "inanma" da oluşabilir, der.

Genişletmek için tıkla ...

Tamam iste. O yuzden bilgi gercegin ne oldugunun inanc ile dogrulanmasidir.

Bu nedenle, C, A'yı B'ye dönüştürürken bazen "bilme" yerine "sanma" ve "inanma" oluşabilir. Bu da sizin söz konusu ettiğiniz izm'lerin temelini oluşturabilir. Kant, spekülatif aklın antinomileri hakkında bilgi verirken, aklın bazı "sanma" ve "inanma"larını "bilgi" imişler gibi aldığından bahseder.

Genişletmek için tıkla ...

Iste sorun da burda. Soru su bilginin disinda ne var? Ya da insanoglunun bilebilme siniri kavramsal bilgi degil midir? O yuzden "sanma/inanma" da bir bilgidir, sadece BILIMSEL BILGI DEGILDIR. Yani bilginin sifatlari ve bilgiyi niteliyendir.

Bu durum Sokrates sonrası, 20. yy öncesi vs. gibi bir tarihsel süreçle ilgili değil. Her an, her yerde, her durumda karşılaşılabilir. Bu nedenle, "Cunku bugun bilimsel bilgi diger bilgilerden her yonu ile farkini ortaya koyabilecek; yani inanc ideoloji ve gercek/dogru dan farklilasabilecek sekilde ortaya konmustur." savınız da bir "sanma" veya "inanma" işlemlerinin açık bir örneği olabilir.

Genişletmek için tıkla ...

Burada ilgili olan metafizigin ilki ve klasik bilimin metafizik, yani varlik/gercek/dogru temelinden, modern bilimin kurtulmasi ve kendine epistemolojiyi yani bilgiyi temel almasidir. Bilimsel olarak ta olgusal gecerlilik ve gozlemsel yanlislanabilirligin temel olmasidir. Zaten bilissel bilim ile, Kant'in tanriya verdigi numen de insanogluna geri verilmistir. Ayrica buradaki numen deger ve yeti olarak iki farkli dala ayrilmistir.

Benim savim degildir, o; bilimsel bir olgudur. Olgular tartisilmaz. Cunku tum insanoglunu baglar.

O yuzden bilimsel bilginin ne oldugu diger sifatli bilgilerden her yonu ile farklilasir. Cunku hem olgudur hem de gozlem verir.

ismailduran' Alıntı:

"Benim savim degildir, o; bilimsel bir olgudur. Olgular tartisilmaz. Cunku tum insanoglunu baglar." görüşünüze katılmıyorum.

Genişletmek için tıkla ...

Neden , gerekce nedir?

Bu önerme bir aksiyom değildir, öyle olduğuna inanmadır.

Genişletmek için tıkla ...

Aksine ne axiom gibi sabit ve degismezdir, ne de acabadir. Cunku gozlem vermesi acabasini kaldirir, yine gozlem ile yanlislanabilir olmasi da kesinligini ortadan kaldirir. Boylece bilgi surekli suregelen bir surec olarak daimi ve yenilenendir.

Her ne kadar çağdaş, modern, çok güvenilir bir bilim insanı da olsa, (sınırlı kapasiteli bir akılsal varlık olduğu sürece) ortaya koyacağı her türlü "bilimsel bilgi" de eleştirilebilir ve kuşku ile karşılanabilir. Günümüzün "bilimciliği" de, kendinden önceki zamanların izm'leri, dogmaları, metafizik söylemleri gibi bir tür inanç sistemidir.

Genişletmek için tıkla ...

Inancsal bilgi ile bilimsel bilgi arasindaki farki ortaya koyar misin? Inancsal bilgi gozlem vermeyen aki dogrulari icerir, mutlaktir ve zamansal ilklik ve oncelikli teklik icerir. Halbuki bilimsel bilgi de, gozlem vermeyen mutlak ta, ilklik te teklik te yoktur. Cunku bilgi daimidir ve degiskendir. Inancsal bilgi degismez.

O nedenle bir şeyin yerine başka bir şey koyarken "al külah ver takke" yapmamak lazım. Biyolojik varlık olarak insan bu donanımı ve verilmişliği ile ister bilimsel bilgi ortaya koysun ister koymasın bu sınırlılığı ile her an "sanma" ve "inanma" tuzağına düşebilir. Sokrates zamanındaki "agnostizm" in alanı günümüzde ne kadar da daraltılsa, mevcut koşullarda insanoğlu için asla tamamen ortadan kalkamayacaktır.

Genişletmek için tıkla ...

Iste bu tuzaga dusmemek icin, bilimsel bilgi bilisselligi gerekir. Zaten bunu elde edemeyenler, bilim adami da olsa kendi inanclarini bilim adina aciklama gafletine duserler. En son S.Hawkins gibi.

"Iste bu tuzaga dusmemek icin, bilimsel bilgi bilisselligi gerekir. Zaten bunu elde edemeyenler, bilim adami da olsa kendi inanclarini bilim adina aciklama gafletine duserler. En son S.Hawkins gibi."

Önce buradan başlayalım. S.Hawkins adında birini tanımıyorum.

Genişletmek için tıkla ...

Dunyanin en unlu atom fizikcilerindendir. Google'dan bakabilirsin. Aradigi tanrisini "bilim yasalari tanri olabilir" diyerek bulmustur. Sonucta akil birt tanri ararsa bulur.

Ünlü teorik fizikçi S.Hawking'ten bahsettiğinizi tahmin ediyorum.

Genişletmek için tıkla ...

Evet.

Çok fazla medyatik ve magazinsel haberlere itibar etmem. Bu konuda şöyle bir haber hatırlıyor gibiyim: Bir röportaj esnasında, Stephen Hawking'e inancı hakkında soru sorulduğunda, cevaben "evrendeki gözlemlediğimiz bunca matematik ve fizik program ve yasaları tanrısal bir gücün formüle etmediğini iddia edemeyiz" tarzında bir şeyler demiş. Bu ifadede, adı geçen zatın ne gibi bir inanç

Genişletmek için tıkla ...

Yukarida kisaca acikladim. Benim konu ile ilgili bir basligim var.

Kusura bakma, mesajim nasil oldu da senin adinacikti; anlayamasdim. Bu mesajdan onceki senin mesajindan benim ne yazdigimi algilayamazsan, bildir de yeniden yazayim.

Bir başlık daha bilimsel bilgi dayatmacıları yüzünden başlıktan sapmış durumda. başlık sorusu; bilmek için mi varız, tanık olmak için mi? bunu hatırlatıyorum. özne,nesne, kavram,eşyanın kendisi,bizdeki algısı, bilirdik, bilemezdik vs vs bu laf kalabalığını sadece bu başlıkta değil her başlıkta yapabiliriz. o zaman nolur her başlık sapar. ve oldukça sıkıcı olur..pofff.

Her konu ve kavramin her zaman bilimseli ve bilisseli en tutarli yanasimdir. Insanoglunun ortaya attigi hic bir kavram ya da konu bilim ve bilimsellikten muaf tutulamaz.

Bilimsel bilgisel ve bilissel beynin cagdas her konu ve kavrama bakis acisi ve her konu ve kavrami tarafsiz degerlendirmesini ve sorgulamasini icerir.

Insanoglu hem bilir, hem de bildigine tanik olur. Buradaki bilmek ve tanik olmak sadece kendisi adina ve kendisi icindir.

Bu acidan insanoglunun tanikligi ve bilmesi biri birini tamamlar ve indirgemeci yanasmak, birini digerine ustun kilmaktir ki, bu da bizleri yanilgiya goturur.

Ayrica taniklik zaten bilgi ile mumkundur.

Bu başlık/soru hayatın anlamı ile ilgili bir soru, bizim bu duruma nasıl baktığımız ile ilgili bir soru..bilimsel bilginin tarafsızlığı,tutarlılığı ile ne ilgisi var şimdi bu sorunun??? İnsan olgu değil , bilimsel bilgi metodlarıda aklımı ve ruhumu kuşadan jandarma değil. konu varoluş olunca bilimsel bilgide metodlarıda haddini bilmeli. herşey bilim değil.

Hayatin anlami en tutarli bir sekilde ancak bilimsel olarak ortaya konabilir. Ayrica isteyen istedigi acidan da konuya bakabilir.

Konuya bilimsel bakis acisinin rahatsizlik vermesi ise, manidar. Tarafsizlik ve tutarlilik her zaman bir konu ve kavramin tum resmini verebilme adinadir.

Hersey tabiki bilim degil. Yalniz herseye bir bilimsel bakis acisi var.

Kant'ın ünlü bir sözü var: "Üzerimdeki yıldızlı gök ve içimdeki ahlak yasası" Charlie Chaplin'in bir filminde sarfettiği şu cümle çok hoşuma gitti:"Yaşam bir anlam değildir, yaşam bir istemedir" Kant, Yargı Gücünün Eleştiri'sinde arzu ve beğeni kavramlarını incelerken, evrende "temaşa" ettiğimiz yüceliğe karşı hayranlık duyduğumuzu, kendimizden geçtiğimizi bildiriyor. Bilemiyebiliyoruz ama tanık oluyoruz. Özünü, aslını bilemiyoruz ama bir şeyler seziyoruz, farkında oluyoruz ve bir coşkunluk hissine kapılıyoruz. Bir müzede, bir resim sergisinde olağanüstü tablolar karşısında hayranlık duyuyoruz, onlar hakkında bilgi sahibi olmasak bile varlıklarına tanık olsak bile bir beğeni, bir coşkunluk, bir huşu hissi bizi sarmalıyor. O nedenle bizde, "alim" olmaktan öte "arif" olmak, "bilgin" olmaktan öte "bilge" olmak biraz daha yeğ tutulmuştur.

evrensel-insan' Alıntı:

Hayatin anlami en tutarli bir sekilde ancak bilimsel olarak ortaya konabilir.

Genişletmek için tıkla ...

Tüm evrenin bilgisini elde ettik diyelim; ne olacak? hayatın bir anlamı mı olacak? bilimsel bakış açısından değil sizin gibi hayatın anlamını bile bilimde arayan zihniyetlerden rahatsızım. neymiş; ''Hayatin anlami en tutarli bir sekilde ancak bilimsel olarak ortaya konabilir''miş' güldürmeyin insanları kendinize.

Sapan konuyu biraz daha saptırmaya devam ederek diyeyim ki;bilimsel bilgi, uzam-zamanda nedensellikle koşullanmış görüngülerle(tasarımlar-fenomenler) ilgilenirken, hayatın iç özü yani anlamı nasıl bilimsel olarak bilinebilir ?

Aydın850' Alıntı:

Sapan konuyu biraz daha saptırmaya devam ederek diyeyim ki;bilimsel bilgi, uzam-zamanda nedensellikle koşullanmış görüngülerle(tasarımlar-fenomenler) ilgilenirken, hayatın iç özü yani anlamı nasıl bilimsel olarak bilinebilir ?

Genişletmek için tıkla ...

10.000 yıllık tarihi birikimizle şu an olduğumuz noktaya ulaştık.. ve şu an olduğumuz yerden anlıyoruz ki ,değil bir 10.000 yıl daha 1.000 .000 yıl geçse bile bizim varlığa çıkmamıza neden olan sebebi /sebebleri bulmamız imkansız .. Dünyanın ekolojik işleyişi gereği çelik bile en fazla 3.000 yıl bozuma uğramıyor..3000 yıl içinde toprak olup gidiyor.. geleceğe bakıyoruz değil bu evrenin dışına çıkmak galaksimiz dışına çıkmak bile mümkün değil..insanlığın kaderi ve sonu en fazla güneş sisteminin tükenişi ile birlikte son bulacak muhtemelen..

Ayrıca dediginiz gibi evrende herşey geçici ve sonlu...

Bir Tanrı yoksa hayatın hiçbir anlamı yoktur.. eğer sonunda yok olacaksak bu hiç varolmamış olmaya denktir..iki hiçlik arasında varolmak varolmak falan değildir bana göre.. öyleyse yaşam nedir? cevap net; HİÇ.

Peki bir Tanrısal bilgi ve plan çerçevesinde burdaysak ve bu Tanrının (tarih boyuncada görüldüğü gibi) sessiz kalması bu planın bir parçası ise..bu Tanrıyı bilim yolu ile bulmak veya bilim yolu ile olmadığını kanıtlamak mümkün müdür? yani bu Tanrı buna izin verir mi? bu Tanrı bilim yolu ile kendi sessizliğinin bozulmasına izin verir mi? cevap açık ;vermez. kısacası bu Tanrıya ulaşmanın yolu bilim değil demek ki..

Öyleyse insanı determinizm ile kuşatmaya çalışan bilim dayatmacıları determinizme sadık kalmaya ve onu hayatın anlamının merkezine almaya devam etsinler..ancak hayatın anlamı /idea//inanç gibi konularda gelip başkalarının yoluna oturup yolu kapatmaya çalışmasınlar..

ve ismail beyden alıntılarsam;

O nedenle bizde, "alim" olmaktan öte "arif" olmak, "bilgin" olmaktan öte "bilge" olmak biraz daha yeğ tutulmuştur.

donkişot' Alıntı:

Tüm evrenin bilgisini elde ettik diyelim; ne olacak? hayatın bir anlamı mı olacak? bilimsel bakış açısından değil sizin gibi hayatın anlamını bile bilimde arayan zihniyetlerden rahatsızım. neymiş; ''Hayatin anlami en tutarli bir sekilde ancak bilimsel olarak ortaya konabilir''miş' güldürmeyin insanları kendinize.

Genişletmek için tıkla ...

Tum evrenin bilgisinin elde edilmesi diye bir yanasim yoktur bilimde. Bilimde gozlem veren hewr bir fenomen sonsuz ve sinirsizdir, dolayisiyle bunun algi ve kavramsal bilgiye donusmesi de sonsuz ve sinirsizdir. Iste bu daimilik icinde insanoglu bilgisini yeniler genisletir ve bunu bilime ve teknige tasir. Epistemoloji ayni zamanda bilimin o anlik geldigi sinir demektir. Iste bu sinir bilimselligin de siniridir ve bu sinir kalici degil, suphe goturmerz ve olgusal gecerlilik ve gozlemsel yasnlislanabilirlik siniridir.

Hayata bir anlam ve icerik vermek, metafizigin fizik otesi anlaminda degildir. Sadece yasanan hayatin yasayanca yasanmasi anlamindadir. Burada buna zit olan anlayis, yasayanin yasatilmasidir.

Isteyen guler isteyen aglar. Zaten her bir kisi yasaminin baskasi tarafindan yasatildiginin farkina ve bilincine varmazsa, bir de yasam sonrasi masali onun yasamini elinden almak ve herhangibir degere karsi harcatmak icin kullanilirsa, yasamini kendi yasamiyor, demektir.


Iste bu temelde bilimsel ve bilissel yasam, kisinin tek kontrol edebilecegi degeri olan yasamini kendi yasamasini saglar.

ismailduran' Alıntı:

Kant'ın ünlü bir sözü var: "Üzerimdeki yıldızlı gök ve içimdeki ahlak yasası" Charlie Chaplin'in bir filminde sarfettiği şu cümle çok hoşuma gitti:"Yaşam bir anlam değildir, yaşam bir istemedir" Kant, Yargı Gücünün Eleştiri'sinde arzu ve beğeni kavramlarını incelerken, evrende "temaşa" ettiğimiz yüceliğe karşı hayranlık duyduğumuzu, kendimizden geçtiğimizi bildiriyor.

Genişletmek için tıkla ...

"Yucelik" derken!

Bilemiyebiliyoruz ama tanık oluyoruz. Özünü, aslını bilemiyoruz ama bir şeyler seziyoruz, farkında oluyoruz ve bir coşkunluk hissine kapılıyoruz. Bir müzede, bir resim sergisinde olağanüstü tablolar karşısında hayranlık duyuyoruz, onlar hakkında bilgi sahibi olmasak bile varlıklarına tanık olsak bile bir beğeni, bir coşkunluk, bir huşu hissi bizi sarmalıyor. O nedenle bizde, "alim" olmaktan öte "arif" olmak, "bilgin" olmaktan öte "bilge" olmak biraz daha yeğ tutulmuştur.

Genişletmek için tıkla ...

Bilgi olmadan taniklik olmaz. Taniklikancak bilgi ile mumkundur. Bilmek sadece insanoghluna ozgu bir kavram ve eylem oldugundan konu sadece ya bilissel ya da inancsal bir yanasimdir. O "olagan ustu" tablolari da cizen insanogludur ve kendi zihin ufkunun kavramsal bilgisi ile cizmistir.

Neyin neye "yeg tutuldugu" ve neye ne gore "anlam/icerik" verildigi her bir beyne gore degisir.

Sonucta bilgi ve bilge bilmek ve bilgin, kalici degil; yenilenebilen cagdaslasabilen ve degisken ve de bu degiskinlige ayak uydurulabilen daimiliktir.

donkişot' Alıntı:

10.000 yıllık tarihi birikimizle şu an olduğumuz noktaya ulaştık.. ve şu an olduğumuz yerden anlıyoruz ki ,değil bir 10.000 yıl daha 1.000 .000 yıl geçse bile bizim varlığa çıkmamıza neden olan sebebi /sebebleri bulmamız imkansız .. Dünyanın ekolojik işleyişi gereği çelik bile en fazla 3.000 yıl bozuma uğramıyor..3000 yıl içinde toprak olup gidiyor.. geleceğe bakıyoruz değil bu evrenin dışına çıkmak galaksimiz dışına çıkmak bile mümkün değil..insanlığın kaderi ve sonu en fazla güneş sisteminin tükenişi ile birlikte son bulacak muhtemelen..

Ayrıca dediginiz gibi evrende herşey geçici ve sonlu..

Genişletmek için tıkla ...

Evrende hersey daimi ve siunirsiz/sonsuz. Buna verilen sinir/son sadece gecici ve yanlislanabilir ve de yenilenebilir. Zaten bunu kalici kilmak inancin ve de ideolojinin tutuculugu ve zamanla da bilginin daimiliginde gericiligidir.

Bir Tanrı yoksa hayatın hiçbir anlamı yoktur.. eğer sonunda yok olacaksak bu hiç varolmamış olmaya denktir..iki hiçlik arasında varolmak varolmak falan değildir bana göre.. öyleyse yaşam nedir? cevap net; HİÇ.

Genişletmek için tıkla ...

Islam da bildigim kadariyla Allah'in anlami yasam sonrasi cennet/cehennem de. Dogada yok olmak diye bir olgu yoktur, degisim donusum baskalasim ve olusum daimiligi vardir. Hiclik te anlam ve icerik olarak pozitiftir.

Peki bir Tanrısal bilgi ve plan çerçevesinde burdaysak ve bu Tanrının (tarih boyuncada görüldüğü gibi) sessiz kalması bu planın bir parçası ise..bu Tanrıyı bilim yolu ile bulmak veya bilim yolu ile olmadığını kanıtlamak mümkün müdür? yani bu Tanrı buna izin verir mi? bu Tanrı bilim yolu ile kendi sessizliğinin bozulmasına izin verir mi? cevap açık ;vermez. kısacası bu Tanrıya ulaşmanın yolu bilim değil demek ki..

Genişletmek için tıkla ...

Bilim bilimsel olarak fenomenin gozlemidir. Tanri gozlem vermez ve bilimsel bir icerigi yoktur. Sadece inancsal ve ideolojik icerigi vardir. Buradaki bilimsellik te bu inancsal/ideolojik icerigin toplum uzerindeki sosyo-psikolojik gozlemini ortaya koymaktir. Tanriyi varlamak ya da yoklamak tanriya inancsal teslimiyettir.

Öyleyse insanı determinizm ile kuşatmaya çalışan bilim dayatmacıları determinizme sadık kalmaya ve onu hayatın anlamının merkezine almaya devam etsinler..ancak hayatın anlamı /idea//inanç gibi konularda gelip başkalarının yoluna oturup yolu kapatmaya çalışmasınlar..

ve ismail beyden alıntılarsam;

O nedenle bizde, "alim" olmaktan öte "arif" olmak, "bilgin" olmaktan öte "bilge" olmak biraz daha yeğ tutulmuştur.

Genişletmek için tıkla ...

Bilim dayatmaz, ortaya koyar. Bilimde ki determinizm sadece bilgiye ulasabilmek bunu gozleme tasimak ve olgui olarak gecerli kilmaktir.

Kimse kimsenin "yoluna oturmaz" boyle bir algi varsa, bu teslimiyettir. Isteyen istedigi yolda gider, tabi kontrol kendinde ise.

Aydın850' Alıntı:

Sapan konuyu biraz daha saptırmaya devam ederek diyeyim ki;bilimsel bilgi, uzam-zamanda nedensellikle koşullanmış görüngülerle(tasarımlar-fenomenler) ilgilenirken, hayatın iç özü yani anlamı nasıl bilimsel olarak bilinebilir ?

Genişletmek için tıkla ...

"hayatin ic ozu" derken neyi kast ediyorsun?

Basmakalıp gezinti ve haybeye uzatılmış cümleler için teşekkürler Evrensel İnsan. Başlığı yeterince saptırdık. sizden ricam bu basmakalıp gezintilerinizi her başlıkta yapmayın. lütfen geçmişte aldığınız benzer tepkileri (sadece benden değil herkesten gelenleri) değerlendirin.

evrensel-insan' Alıntı:

Tum evrenin bilgisinin elde edilmesi diye bir yanasim yoktur bilimde. Bilimde gozlem veren hewr bir fenomen sonsuz ve sinirsizdir, dolayisiyle bunun algi ve kavramsal bilgiye donusmesi de sonsuz ve sinirsizdir.

Genişletmek için tıkla ...

İdealizmin bakış açısından insana gözlem verenin görünüş-fenomen(kendinde şey değil) olduğu doğrudur.Lakin bilimsel bakış açısından böyle bir şey kabul edilemez çünkü bilime göre işte bu yazdığım klavye gerçektir,fenomen falan değildir.Bilimsel bakış açısına göre o,hiçbir algıyan zihin olmadan da varlığını sürdürecektir.