- Konbuyu başlatan
- #1
Dil Eğitiminde Yaklaşımlar
*Reid Wilson’ın “Stephen Krashen'in ‘İkinci Dil Ediniminde İlke ve Uygulamalar’ına bir Özet” isimli makalesinden alınmıştır.
Bugün popüler dil öğretim metodları arasında grammar-translation, audio-lingualism, cognitive-code, the direct method, the natural approach, total physical response, and Suggestopedia yer almaktadır. Bu metodlar yabancı dil edinim teorisi ışığında değerlendirilecektir. Değerlendirmede şu kriteler kullanılacaktır:
İdeal mesajların gereklilikleri: -- anlaşılırlık -- ilginç/ilgili olmak-- dilbilgisi eksenli olmamak -- miktar -- düşük filtre seviyesinde olmak -- konuşma yetkinliği için gerekli araçları sunmak
Öğrenim: -- Kolaylıkla öğenilen ve uygulanan ancak henüz edinilmemiş kurallar -- Monitör kullanıcıları -- Öğrencinin yeterli zamanı olması ve formalara odaklanmasıyla sınırlıdır.
1. GRAMMAR-TRANSLATION
Gramer-çeviri genellikle dilbilgisi kuralının birkaç örnek cümle ile açıklanması, yabancı kelimelerin anadilde karşılıklarını içeren bir kelime listesi, dilbilgisi kuralları ve kelimeleri içeren bir okuma bölümü ve dilbilgisi ve kelimelerin kullanımı konusunda pratik yapmak için alıştırmalardan oluşur. Derslerin çoğu öğrencinin anadilinde yapılır. Gramer-çeviri metodu edinim için kaydadeğer bir fırsat sunamaz ve ağırlıklı olarak öğrenmeye dayanır.
2. AUDIO-LINGUALISM
Audio-lingual dersler genellikle derste üzerinde durulacak kelime ve dilbilgisi kurallarını içeren bir dialog ile başlar. Öğrenciler dialogu canlandırır ve sonunda ezberler. Dialogdan sonra, dialogta sunulan yapıların basit tekrar kalıpları, değişirme, dönüştürme, çeviri ile kuvvetlendirildiği kalıplar gelir. Bu metod ile edinim bir miktar mümkün olsa da, uygun ortamlarda çok daha fazla anlaşılır mesaj sunan daha yeni yöntemlerin sağladığı seviyede olamaz.
3. COGNITIVE-CODE
Bilişsel-kod, konuşma, dinleme, okuma ve yazma olmak üzere dört dil becerisini birden geliştirmeye ağırlık verme dışında gramer-çeviri metoduna benzer. İletişim yetkinliği üzerinde durulur. Gramer-çeviri metoduna göre daha fazla anlaşılır mesaj sunduğu için daha yüksek bir edinim sağlayacaktır ancak yeni yöntemler daha fazlasını sağlayacak ve daha iyi netice verecektir. Bu metotta da fazlasıyla öğrenmeye ağırlık verilir.
4. THE DIRECT METHOD
Birçok yaklaşım “doğrudan metod” olarak adlandırılmıştır; burada ele alınan yaklaşım öğrenilen dilde tartışmaları içerir. Öğretmen dilde örnekler kullanarak dilbilgisini ima yoluyla öğretir; öğrenciler sunulan örneklerden yola çıkarak dilin kurallarını tahmin etmeye çalışırlar. Öğretmenler ilgili konu hakkında sorular sorarak ve günün dilbilgisi kurallarını konuşmalarda kullanarak öğrenci ile sürekli etkileşim halindedir. Doğruluğa dikkat edilir ve yanlışlar düzeltilir. Bu metod şu ana kadar bahsedilenlerden daha fazla anlaşılır mesaj sunar ancak yine de fazlasıyla gramer ağırlıklıdır.
5. THE NATURAL APPROACH
Doğal Yaklaşımda yalnız öğretilen dilde konuşulur ve dersler edinim için gerekli mesajın sunulmasına ayrılmıştır. Öğrenciler anadillerini yada öğrendikleri dili kullanabilirler. Konuşmalardaki yanlışlar düzeltilmez. Derslerin amacı öğrencinin “düşünceleri hakkında konuşmak, görevleri yerine getirmek ve problemleri çözmek” üzere dili kullanabilmesini sağlamaktır. Bu yaklaşım öğrenme ve edinme gerekliliklerini karşılamayı hedefler ve bu yolda büyük ölçüde başarılı olur. Başlıca eksikliği, sınıfiçi öğretimin dersin tüm öğrennciler için ilginç ve dikkate değer olabilmesiyle sınırlı oluşudur.
6. TOTAL PHYSICAL RESPONSE
Total Physical Response, TPR öğrencilerin öğretmenin, dildeki seviyeleri ilerledikçe zorluk derecesi artacak şekilde verdiği “otur”, “yürü” gibi komutları dinlemesi ve uygulamasını içerir. Öğrencinin konuşması ertelenmiştir ve öğrenci konuşma hevesi duyduğunda başlangıç itibariyle diğer öğrencilere komutlar verirler. Teori TPR yönteminin dil edinimi ile sonuçlanacağını söyler. İçeriği her zaman öğrenci için ilginç olmasa da diğer metotlardan daha iyi sonuç vermektedir.
7. SUGGESTOPEDIA
Suggestopedia dersleri küçük mevcutlarla yapılır ve yoğundur, edinimin gerçekleşebilmesi için stresin düşük olduğu, (müzik ve meditasyonla tamamlanan aktif ve pasif seanslar içerebilen) çekici ortamlar sağlamaya ağırlık verilir. Bazen öğrencilerin anadili başlangıçta kullanılır ancak genellikle yabancı dil kullanılır. Doğru atmosfer ve içeriğin özünü oluşturan dialogların canlandırılmasında öğretmenin rolü çok önemlidir. Suggestopedia, dilbilgisine gereğinden fazla önem vermezken ideal derecede mesaj sağlamaktadır.
Uygulamalı dilbilim araştırmaları bu metodlar hakkında ne diyor? Uygulamalı araştırma gramer-çeviri, audio- lingual, bilişsel-kod gibi eski metodları yenilerden çok daha fazla araştırdı. Eski metodların neticeleri arasında çok küçük farklılıklar mevcuttur. Daha geniş miktarda araştırma gerekse de TPR ve diğer yeni yeni yaklaşımlar “eskilerinden çok daha iyi sonuç vermektedir.”
O halde hangisi daha iyi, sınıf mı gerçek hayat mı? “Yabancı dil sınıflarının rolü öğrenciyi daha fazla yabancı dil edinimi için dış dünyayı kullanabilecek seviyeye getirmektir... Bunun anlamı, görevimiz öğrencilerin yabancı dil yetkinliğini dışarıda duyduklarını analyacak seviyeye getirmek için yeterli derecede anlaşılır mesaj sunmaktır... Diğer bir deyişle, tüm yabancı dil sınıfları geçicidir.”
Gerçek hayatta, dil edinmeye çalışanlara yardım etmeye gönüllü yabancılarla yapılan konuşmalar çok faydalıdır. Bu yabancılar bir ebeveynin çocukla konuşmasından çok ta farklı olmayan bir surette “yabancı konuşması (foreigner talk)”na iştirak etmiş olurlar.
Gönüllü okumalar da yabancı dil edinimi için yararlıdır, özellikle okuyucu anlayabileceği seviyede ve ilgisini çeken bir metin seçmede özgürse.
Edinilen dilde içerik sınıflarına devam etmek ileri seviyedeki öğrenciler için yararlı olabilir, özellikle sınıf bu dili edinen öğrencilerden oluşuyorsa.
Sonuçtan bir alıntı:
“Burada sunulan teori tamamıyla doğru bile olsa ve benim tatbikata dair önerilerim uygun da olsa bitirmeden önce zikredilmesi gereken bazı ciddi sorunlar mevcut. Bunlar öğrenci ve öğretmenlerin dil edinimini birincil görmeleri ve anlaşılır mesajları dil edinimini teşvik eden araç olarak kabul etmelerinden kaynaklanmaktadır. Bu problemlerin sebebi, dil ediniminin dil öğrenmeden iki büyük farkı olmasıdır: edinim yavaş ve içten olurken öğrenme hızlı ve, bazı insanlar için, aşikar olur... Sanırım muhafazakar bir dil edinim teorisi ve uygulamalarını sundum, muhafazakar çünkü bildiğim tüm empirik verilerle uyumlu olmayı hedefliyor. Binlerce insanın tarih boyunca takip ettiği dil edinme şekliyle uyumlu. İnsanlar yabancı dilleri başka şeylere odaklanmışlarken, ilgilerini çeken yada ihtiyaç duydukları bir konuda bilgi toplarken yada birarada olmaktan hoşlandıkları insanlarla ilişki içinde olarak, edindiler.”