Chomsky Hiyerarşisi

Chomsky her ne kadar insan dillerini anlamada anahtar kişi olarak görünse de, aslında biçimsel diller üzerindeki çalışmalarıyla tanınmıştır. Onun hiyerarşisi, biçimsel dilbilgisinde oluşan ifade güçlüklerini kategorize eder. Her sınıf, biçimsel dillerde söz öbekleriyle başka cümlecikler oluşturabilir.
Chomsky, hiyerarşisinde dilin bazı yönlerinin sınıflandırılması için daha zorlayıcı ve karmaşık dilbigisi yapılarının olması gerektiğini savunmuştur. Örneğin; düzenli bir dil, İngilizce morfolojisini tanımlayabiliyor iken, İngilizce söz dizimini tanımlamakta yetersiz kalmıştır. Chomsky Hiyerarşisi dil bilimde teorik bilgiler sağlaması yönünden ön plana çıkması ile beraber şekil benzerliği ve dilbilimindeki bu tür konularla ilgili bilgisayar teorilerinde de büyük önem taşır.

Chomsky tüm dillerin ortak noktalarını bulmaya çaba harcar ve tüm dillerin öğrenilebileceklerine değinir; yer-yüzünün evrensel birlikteliğinde dillerin karmaşıklığı ve çokluğunun insan denilen türün ayrışmasının nedeni olmadığını göstermeye çalışır. ve diller arası geçişin öğretisel dokusunda ezberin çözülmesi gerektiğine işaret eder. dilin yaşayan bir organizma,olgu olduğunu unutmamak gerekir. insanın bulunduğu hal/şart/yer/zamanda bir dili olduğunu kabul eder. aslında o bir hiyerarşi öngörmez. tam tersine hiyerarşilere karşı bir duruş sergiler. o,insana işaret eder...

Chomsky, söz dizinlerindeki dilin organik yapısına bağlı olarak bırakılan boşlukların anlaşılabilirliğinin genetik aktarıma bağlanabileceğini söylemektedir. Anlam-bilim açısından bakıldığında bu tesbitin kartezyen düşünce sistemine uygun olduğu rahatlıkla görülebilir ki, tarihsel bellek kolektif aklın ürünü olarak kuşaklar-arası aktarılabilmektedir. Dilin çevresel/toplumsal/yer-zamansal yapısı düşünce diyalektiği ile sıkı bir ilişki içerisinde olduğundan karşılıklı etkileşimler kaçınılmazdır. Böyle olunca, insan hem dil ile Canetti'nin dediği gibi "sözcüklerin bilinci" ile hem yaşadığı sosyal-çevreyi hem de kendini değiştirebilmektedir. Hiyerarşik yapılanmasının diller arasında olmadığı görüşüne katılıyorum.

Chomsky'e ait minimalist programa göre bir dili öğrenirken sadece ihtiyaç duyulan bilgi alınmalıdır. karmaşık dilbilgisini structuralistler savunur. Chomsky dilbiliminin deyim yerindeyse babası sayılır. bu kadar kısa bir yazı onun için yetersizdir. daha iyi anlamak ve yanlış anlamaların önüne geçmek için çok daha detaylı bir açıklamaya ihtiyaç duyulur.

açıklansa da görsek .....