Atilla Kimdir?

Attila’nın doğum tarihi, yeri, gençlik yılları ve yetişmesi hakkında malumat bulunmamaktadır. Yalnız isminden dolayı Hunlar’ın İtil Nehri kıyılarında bulunduğu zamanlarda dünyaya geldiği tahmin edilmektedir: Asya’da Hun Devletleri birer birer peşi sıra inkıraza uğrayınca Türk milleti de yavaş yavaş İtil Nehri kıyılarında toplanmaya başlamıştı, zamanla burada nüfusları da artmış ve kendilerine de burada nüfuzlu ve sinerjik başbuğlar nezaret etmeye başlamıştı ki bunu da bir süre sonra Hun Türkleri'nin büyük bir ordu millet olarak Karadeniz’in kuzeyini zapt etmesinden ve hemen sonrasında Macaristan Ovalarına yerleşmesinden anlıyoruz. İşte Hunlar’ın İtil nehri havalindeki bu güzel günlerinde paylaşılamayan, Türk tarihinin o nadide siması Attila Dünya’ya gelmişti." Babası Muncuk ile onun ölümünden sonra amcası Rua’nın yanında oldukça iyi yetiştirildiği tahmin edilmektedir. Bunun yanında Attila’ya dair yazılan romanlarda onun gençlik yıllarında Roma sarayında rehin olarak kaldığı bu sayede Romalıları çok iyi tanıma fırsatı elde ettiği iddia edilmişse de bu bilgiler hiçbir kaynak tarafından teyit edilmemiştir.

Attila isminin ne manaya geldiği, Türkçe olup olmadığı meselesi her zaman tartışma mevzuu olmuştur. Kimileri ismin Gotca kimi ise Türkçe olduğunu ileri sürmüştür. Attila adının Gotca “Babacık, Atacık, Sevimli, Ağabey” manalarına geldiği söylenerek, Hun dönemi Türkçe bir kelimenin Germence yorumu olarak gösterilmiştir. Genellikle Attila isminin İtil Nehri’nin bir diğer adı olan İtil – Etil’den geldiği düşünülmüştür. Ayrıca Göktürk Türkçesi’ndeki Attay = “şöhretli imparator” ile de bağlantı kurulmuştur. F. Altheim, Attila kelimesinin aslının Ata-la olduğunu ve “benim atam, atacık” manalarına geldiğini söylemiştir.

Bunların yanında Gy. Nemeth ayrı bir bakış açısı getirerek Attila’nın olgunluk çağı ismi olduğunu gençliğinde ise başka bir ad taşımış olabileceğini ifade etmiştir ki bu izah eski Türk ad verme geleneğine de uygundur. Attila şahıs isminin ötesinde belki de Hun hükümdarlarının unvanıdır. En son olarak O. Pritsak ise ismin Türkçe olduğunu ve büyük deniz, okyanus veya her şeye gücü yeten hükümdar manalarına geldiğini söylemiştir.

Rua’nın Romalılarla barış görüşmesi yapmaya hazırlandığı bir sırada vefat etmesi üzerine Hun yönetimini Attila ve Bleda üstlendiler. Türk devlet teşkilatında daima büyük kardeşin tahta çıkması kesin olmayıp şehzadeler arasında en liyakatlisinin başa geçmesi geleneği var olmasına rağmen Bleda Hun hükümdarı olmuştur. Buna rağmen ağabeyi Bleda’nın 445 tarihinde ölümüne kadar devletin bütün işlerini Attila yönetmiştir, ağabeyi ölünce de Avrupa Hunları’nın devlet politikasının tek yön vericisi Attila olmuştur.