arama motoru nedir?

Arama Motorları, internette yer alan sitelerin yazılar, dosyalar, videolar, resimler vb. gibi içeriklere göre kayıt altına alınarak arşivlendiği, listelendiği ve kullanıcıların yapmış olduğu arama sorgularına en hızlı ve en doğru şekilde sonuç vermeyi amaçlayan yazılımlar ve web siteleridir.

Arama motorları, kendi kıstaslarına göre oluşturduğu bot ve crawlers yazılımları ile internet üzerinde gezinerek belli kurallar çerçevesinde kendi arşivlerini oluştururlar.

Arama motorları kendi kullandıkları indeksleme yapıları ile tarayıp kaydettikleri bilgileri, kullanıcılara en doğru ve etkili şekilde göstermeyi amaçlamaktadırlar
Arama Motorları Nasıl Çalışır?

Genel olarak gelişmiş arama motorlarının işleyiş şeması şu şekildedir;

• Crawling: Bilgilere ulaşmak için belli izleri linkleri takip eder.
• Indexing: Ne tür bilgilerin ve içeriğin hangi sitlerde olduğunu kaydeder.
• Ranking: Hangi bilgilerin ve içeriklerin yapılan arama sorgusu için en doğru sonuçları sağladığı sıralanır.
• Displaying: Bulunan içerikler için en etkili düzenlemeyi bulur.
• Serving: Sorgulamaları düzenler, içeriği bulur ve sonuçları gösterir.

--------------------------------------

İlk arama motoru 1990 yılında bir üniversite öğrencisi olan tarafından adıyla kuruldu. İngilizce "archive" kelimesinden türemiştir. Bu arama motoru insanların aradıkları dosyaları bulmaya çalışıyordu.

Aralık 1994'te web sayfalarını bulmak amacıyla kendi içerisinde dizin oluşturan ve tasarlanan sorgu programına arayüz ve bir web formu olarak kullanılabilen arama motoru oluşturuldu. Bir ilk olan "tam metin"(full text) tarayıcı arama motoru olan , yılında görücüye çıktı. Önceki arama motorlarının aksine; herhangi bir web sayfasını, her kelimesi için herhangi bir kullanıcının aramasına izin veriliyordu.

Arama motorlarına 1990'ların sonlarına kadar büyük çapta bir yatırım yapılmadı. Ancak o yıllardan itibaren büyük şirketler ortaya çıkan bu yeni arama motorlarından kazanç elde etmeye başladı. 1998 yılında 'ı kuran ve , adlı teknolojilerini satmak istediler ancak alıcı çıkmadı. İnternet ağındaki her sayfayı puanlayan bu sistem; o sayfaya ne kadar çok link verildiyse ve link veren yerlerin puanı ne kadar çoksa, söz konusu sayfaya da o kadar çok puan verme mantığına dayanıyordu. Google'ın sahipleri bu teknolojiyi satamayınca büyüme kararı aldılar ve 35 milyon dolar yatırım kredisi de alınca 1999'da 'ü kurdular.

İşlevleri ve Çalışması

Robot internet üzerinde bulunan web sitelerini, sitelerin birbirlerine verdiği bağlantıları kullanarak otomatik olarak gezer ve bu sayfa içeriklerini saklar. Bu içerik daha sonra indekslenerek hızlı bir şekilde aranabilir hale getirilir. Kullanıcı arabirimi ise bu oluşturulan indeksin aranmasını sağlar.

Bazı Arama Motorlarına site sahipleri, sitelerinin var olduğunu bunlara kayıt yaparak bildiriler. Bu işlem, sitelerin arama motorlarında daha kolay bulunmasını ve indekslenmesini sağlar. Bunlara ek olarak 'te milyonlarca içinde aranan bir bilgiyi bulmayı kolaylaştırmak için çok hızlı ve çok yüksek kapasiteli sunucularla Web sayfalarındaki metinleri endeksleyen servisler (Web siteleri) bulunur. Bunların arama dizini (directory), arama motoru (search engine) veya gibi farklı türleri olabilir. Arama dizini bilgileri kategoriler halinde sıralar, seçme bilgiler vardır, site sahiplerinin gönderdiği özet bilgi içinde arama yapılır. Arama motoru, aranan sözcükleri içermesi koşuluyla her tür siteyi kullanıcı karşısına getirir. Metasearch, birden fazla arama motorunda arama yapan sitelere verilen addır.

Bu arama sayfalarında, Arama (Search) satırına istenen bilgileri bulmakta kullanılacak kilit sözcükler girilerek ve Search (Ara) düğmesine tıklanılarak; bu sözcüklerin geçtiği adresleri liste halinde ekrana gelir. Ancak bu arama motorları da kullanıcı karşısına bu sözcüklerin geçtiği ilgili veya ilgisiz binlerce sayfa getirebilir.