- Konbuyu başlatan
- Yöneticiler
- #1
- Katılım
- 7 Ara 2013
- Mesajlar
- 6,615
- Tepkime puanı
- 504
- Puanları
- 113
Pozitif psikolojide, akış, aynı zamanda alan (the zone) olarak da bilinmekte, bir etkinliği gerçekleştiriyor olan kişinin enerjik bir şekilde odaklandığını, tamamen dahil olduğunu ve etkinlik süresince keyif aldığını hissederek kendini tamamen etkinliğe verdiği zamanki zihinsel durumdur. Özünde, akış kişinin yapıyor olduğu şeye tamamen dikkatini vermesi ile karakterize olur. Binlerce yıldır başka biçimlerde, özellikle doğulu dinlerde [1] var olmasına rağmen Mihaly Csikszentmihalyi tarafından isimlendirilen kavramdan birçok alanda söz edilmektedir (özellikle mesleki trerapide bilinmektedir). Akışı gerçekleştirmekten genellikle alanın içinde olmak (being in the zone) olarak söz edilmektedir.
Csikszentmihályi’ye göre, akış tamamen bir noktada toplanmış motivasyondur. Kararlı bir biçimde kendini vermedir ve belki de duyguları, uygulama ve öğrenmenin hizmetinde kullanmada en üst düzey bir deneyimi temsil etmektedir. Akışta, duygular yalnızca göreve eşlik etmekte ve yönlendirilmekte değil; olumlu, harekete geçirilmiş ve görevle bir bütün halindedir. Akış etkinlik dışında başka hiçbir şeyden -kişinin kendi ve duyguları da dahil olmak üzere- etkilenmeyerek etkinliğe yoğun bir şekilde odaklanma olarak tanımlansa da, akışın özü, bir görevi gerçekleştiriyorken kendiliğinden bir sevinç hissi, hatta kendinden geçme hissetmektir.[2]
Akışın Unsurları
Jeanne Nakamura ve Csíkszentmihályi akış deneyiminin içerdiği şu 6 unsurdan söz etmektedir:[3]
Kişinin o anki zamanda, yoğun ve tamamen dikkatin bir noktada toplandığı bir konsantrasyon durumuna sahip olması
Kişinin davranışlarının ve farkındalığının birleşmesi
Kişinin özfarkındalığının (self-consciousness) kaybı
Kişinin durum ya da etkinlik üzerinde bir kontrole sahip olduğunu hissetmesi
Zamansal deneyimin bozulması; kişinin öznel zaman deneyiminin değişmesi
Etkinlik deneyiminin içsel bir şekilde ödüllendirici olması, ototelik (amacı kendisi olan) deneyim olarak da adlandırılmakta
Bu özellikler birbirinden bağımsız olarak belirebilir, ancak yalnızca bir araya geldiklerinde akış deneyimini oluşturur. Ayrıca, psikoloji uzmanı Kendra CherryCsíkszentmihályi’nin akış deneyiminin bir parçası olarak listelediği 3 başka unsurdan daha söz etmiştir:[4]
Kişinin etkinlik sırasında anında geribildirim alması
Kişinin başarılı olmak için gereken potansiyele sahip olduğunu hissetmesi
Kişininin, diğer ihtiyaçlar ona önemsiz gelecek derecede deneyime kendini vermiş hissetmesi
Yukarıda ilk olarak söz edilen unsurlar gibi bu koşullar da birbirinden bağımsız olabilir.
Kavramın Kökeni
Csíkszentmihályi kavrama, 1975 yılında görüşme yaptığı birçok insan “akış” deneyimlerini su akıntısının onları da beraberinde taşıyor olduğu metaforunu kullanarak anlattığı için bu adı vermiştir
-Vikipedi-
Csikszentmihályi’ye göre, akış tamamen bir noktada toplanmış motivasyondur. Kararlı bir biçimde kendini vermedir ve belki de duyguları, uygulama ve öğrenmenin hizmetinde kullanmada en üst düzey bir deneyimi temsil etmektedir. Akışta, duygular yalnızca göreve eşlik etmekte ve yönlendirilmekte değil; olumlu, harekete geçirilmiş ve görevle bir bütün halindedir. Akış etkinlik dışında başka hiçbir şeyden -kişinin kendi ve duyguları da dahil olmak üzere- etkilenmeyerek etkinliğe yoğun bir şekilde odaklanma olarak tanımlansa da, akışın özü, bir görevi gerçekleştiriyorken kendiliğinden bir sevinç hissi, hatta kendinden geçme hissetmektir.[2]
Akışın Unsurları
Jeanne Nakamura ve Csíkszentmihályi akış deneyiminin içerdiği şu 6 unsurdan söz etmektedir:[3]
Kişinin o anki zamanda, yoğun ve tamamen dikkatin bir noktada toplandığı bir konsantrasyon durumuna sahip olması
Kişinin davranışlarının ve farkındalığının birleşmesi
Kişinin özfarkındalığının (self-consciousness) kaybı
Kişinin durum ya da etkinlik üzerinde bir kontrole sahip olduğunu hissetmesi
Zamansal deneyimin bozulması; kişinin öznel zaman deneyiminin değişmesi
Etkinlik deneyiminin içsel bir şekilde ödüllendirici olması, ototelik (amacı kendisi olan) deneyim olarak da adlandırılmakta
Bu özellikler birbirinden bağımsız olarak belirebilir, ancak yalnızca bir araya geldiklerinde akış deneyimini oluşturur. Ayrıca, psikoloji uzmanı Kendra CherryCsíkszentmihályi’nin akış deneyiminin bir parçası olarak listelediği 3 başka unsurdan daha söz etmiştir:[4]
Kişinin etkinlik sırasında anında geribildirim alması
Kişinin başarılı olmak için gereken potansiyele sahip olduğunu hissetmesi
Kişininin, diğer ihtiyaçlar ona önemsiz gelecek derecede deneyime kendini vermiş hissetmesi
Yukarıda ilk olarak söz edilen unsurlar gibi bu koşullar da birbirinden bağımsız olabilir.
Kavramın Kökeni
Csíkszentmihályi kavrama, 1975 yılında görüşme yaptığı birçok insan “akış” deneyimlerini su akıntısının onları da beraberinde taşıyor olduğu metaforunu kullanarak anlattığı için bu adı vermiştir
-Vikipedi-