varlık ve yokluğunu sorgulamadan önce zaman kavramını belirlemek gerek, zaman uzayda bir cismin başka bir cisme göre eylemidir.Bu tıpkı bir cismin yerini belirlemek için nasıl ki başka bir cismin varlığına ihtiyaç duyuyorsak ; bir A noktasının yerini belirlemek için B noktasını sabit olarak kabul etmek zorundayız. İşte buna yer ve zaman olgusu deriz, bunları da insanın beş duyu organının algılayacagı şekilde ölçeklendiririz, saat, dakika, enlem, metre gibi.Yer ve zaman bizim (insan olarak) varlığımızdan bağımsızdır fakat bunlara baglı olgular ve kavramlar bizim varlığımıza muhtaçdır (ne dünyadaki diger canlılar, cansızlar hatta hem canlı hem cansız mercanlar,ne güneş ne mars ,saat, enlem boylam gibi kavramlara ihtiyaç duyar).Fakat uzaydaki yer ve zamanlarını devam ettirebilmek için başka bir cisme ihtiyaç duyarlar , neden?
bir cisim başka bir cisme sabitlemesseniz, zaman kavramı ortadan kalkar ve cisim sonsuzlukta yaşamını sürdürür (sonsuzluk kavramını başı ve sonu olan olarak düşünmeyin- alfa ve omega gibi).yani bir cismi sabitlemek zorundasınız, peki buraya kadar her şey kabul ama tüm evrenin sabiti ne?? tüm evreni tek bir parça cisim olarak düşünün onun sabiti nedir?
evrenin sabiti gene evrenin kendisidir, işte bunada uzam deriz.
Newton fiziği Aristo'nun ağır idealist felsefesi altında oluştu ve bunun etkilerini taşıdı yıllarca üstünde, bir cismi ya vardır yada yoktur aynı anda hem yok olup hem de var olamaz dedi, zaman olgusunu da buna dayandırdı ve zamanın her cisim için eşit olduğunu fakat Einstein genel ve özel görecelik kuramı (dikkat edin yasası değil kuramıdır, pozitif bilimde bir önerme her koşulda aynı sonucu vermediği sürece yasalaşmaz) ile zamanın her cisim için eşit olmadığını söyliyerek newton fiziğini yerle bir etti (kara delikler, süper novalar , uzay fiziği gibi).Stephan hawking bunu daha da ileri götürdü ve bigbang ( büyük patlama), evrenin bir patlamadan başka bir patlamaya varlığını sürdürdüğünü söyledi, zaten uzam kavramıda burda ortaya çıktı.
bu teoriler sonucu şu soru ortaya çıkdı?evren genişliyor mu? bizim konumuzla ne alakası var? evet yer ve zaman cisimler için ise tüm evrende tek bir cisim ise evren genişliyor ise yer zaman da genişlemez mi?
bu fizik ve felsefi tarihsel süreci 21.yüzyılda J. Baudrillard simulakrlar ve simulasyon (matrix felsefesi )ile bir tanımlama yaptı ;evren kendi içinde holigramlardan oluştuğu için (spiralli defterlerimizdeki spiralleri düşünün , dik tutup yukarıdan bakarsanız hep aynı yerde dönüp durur ama yandan bakarsanız uzar gider -bunu başı ve sonu olmadan düşünün)yer ve zaman yani uzam kendi simulasyonunu yaratmıştır, bizde gerçek uzamı asla bulamayız der.
Evet , zaman vardır,hem bizim için (saat, yıl,saniye), hem evren için (uzay zaman,uzam).
Zamanda yolculuk insan için mümkün mü , evet, ışık hızına ulaşmayı başardığında ( daha dogrusu cisim ışık hızına ulaştığında kütlesini kaybeder hızlandıkça enerji halini alır e=m.c kare-burada tekrar eski formunu alabilmek için formülde geriye gelebilmeli yani hızı azaldıkça kütlesini geriye kazanabilmeli-ki einstein bunun imkansız olduğunu söyler-)zamanda yolculukta mümkündür.