A. S. Neill Hayatı, Eserleri, Okulu, Alıntılar

Alexander Sutherland Neill - İskoç Yazar, Eğitimci (1883 - 1973)

Alexander Sutherland Neill İskoçya'da Forfar kasabasında, öğretmen bir ailenin oğlu olarak dünyaya geldi. Babasının öğretmenlik yaptığı ilkokulun tüm sınıflarının tek bir oda içinde ders gördüğü bir köy ilkokulunda eğitim gördü. 1912'de Edinburgh Üniversitesi'ni bitirip M.A. derecesini aldı. 1914'te Gretna Green Okulu'nda müdür oldu. Bu süre zarfında, okulda verilen eğitimden duyduğu hoşnutsuzluk daha sonra yayımladığı yazılarında görülebilir. Bu yazılarda, kendisini "çocukları ezik ve sinik olmaları için yetiştiren eğitim sistemi aleyhinde durmak için yeteri kadar Nietzsche takipçisi" olarak tanımlayacak ve "sorgulayan, yıkan ve yeniden inşa eden akıllar şekillendirmeye çalıştığı'nı" belirtecektir.

Neill'e göre eğitimin amacı çocukları hayata hazırlamaktı. Şimdiye kadar geliştirdiğimiz uygarlık; eğitim sistemlerimiz, politikalarımız, dinlerimiz, ekonomilerimiz faizi, soygunculuğu, sömürüyü, savaşları ve doğanın kirletilmesini ortadan kaldıramamıştır.

Neill'e göre bir çocuğun mutluluğu, yetişirken vermiş olduğu kendi kararlarına en üst düzeyde saygı gösterilmesine ve çocuktaki "kişisel özgürlük" hissine bağlı olarak gelişiyordu. Çocukluk döneminde bu özgürlük hissinin yokluğu ve buna bağlı olarak gelişen baskılı çocukluğun mutsuz tecrübeleri, yetişkinlikte ortaya çıkan birçok psikolojik sorunun kaynağıydı.

1921'de Neill, düşüncelerini kanıtlamak amacıyla Summerhill Okulu'nu kurdu. Bu fikirler arasında, çocukların derslere girmeye mecbur edilmediğinde daha başarılı oldukları düşüncesi de vardı. Ayrıca bu okul demokratik ilkeler ile yönetiliyor ve okul kurallarının ne olacağını belirlemek amacıyla düzenli toplantılar yapılıyordu. Bu toplantılarda çocuklar okul personeliyle eşit oy hakkına sahiptiler.

Summerhill Okulu deneyimi, geleneksel okulların baskısından uzak olan öğrenicilerin yan gelip yatmak yerine kendi kişisel motivasyonlarını sağlayarak karşılık verdiklerini ortaya koydu. Dıştan dayatılan zorlamacı disiplin, kişinin içindeki öz-disiplinin gelişimini engelliyordu. Bu nedenle Neill, Summerhill'e giden öğrencilerin, zorlayıcı kurallarla eğitim veren diğer okulların öğrencilerinden daha iyi gelişmiş bir eleştirel düşünme yeteneğine ve çok daha fazla öz-disiplin sahibi oldukları değerlendirmesini yapmıştır.

Summerhill okuluna kabul edilen öğrencilerin genellikle sorunlu özgeçmişe sahip, özellikle mutsuz bir ruh haline neden olan huzursuz ve ilgisiz ailelerden geldiğinin gözönünde bulundurulması daha aydınlatıcı olacaktır. Summerhill'in iyileştirici ortamı, geleneksel okullar tarafından reddedilen sorunlu öğrencilerin bile başarılı bir gelişme gösterdiklerini kanıtlamıştır.

Çağdaşı olan Sigmeund Freud ve Willhelm Reich'in çalışmalarından oldukça etkilenen Neill, cinsel düşünceler karşısında insanların utanmalarına ve günahkarlık hissetmelerine neden olan cinsel baskıya ve Kraliçe Viktoria tarafından çıkarılan cinselliği baskı altına alıcı kanunlar nedeniyle ödediği ve haksız olduğunu düşündüğü cezalara sonuna kadar karşıydı. Cinselliğe karşı olmanın hayata karşı olmak anlamına geldiğini açıkça belirtmesi, cinsel baskının dorukta olduğu Viktoria döneminde onu zamanının birçok kişi ve kurumunda olduğu gibi "istenmeyen" kişi haline getirmiştir.

Öğretmenlik kariyeri boyunca 1916 yılından başlayarak, İskoçca'da öğretmen anlamına gelen "Dominie" serisi de dahil olmak üzere düzinelerce kitap yazmıştır: Amerikan eğitim çevrelerinde en çok yankı uyandıran ve adeta bir fırtınaya neden olan Özgürlük Okulu: Çocuk yetiştirme Konusuna Köktenci Bir Yaklaşım(1960) adlı kitabıdır. Son çalışması ise OtobiyografisidirNeill, Neill, Orange Peel!)(1973) Ayrıca çocuklar için Yaşayan Son Adam gibi mizah kitapları da yazmıştır. A.S. Neill, iki kez evlenmiş ve ikinci eşi Ena Wood Neill, kızları Zoe Readhead dünyaya gelinceye kadar Özgürlük Okulu'nu müdüre sıfatıyla A.S.Neill ile birlikte yönetmiştir.

Summerhill: Özgürlüğün İşe Yaradığını Gösteren Okul​

, 1921 yılında Londra’nın 100 mil kadar uzağındaki Suffolk’un Leistn kasabasında kuruldu. Genellikle 25 erkek ve 20 kız öğrencinin bulunduğu okuldaki öğrencilerin en küçüğü beş en büyüğü on altı yaşında. Çocuklar üç guruba ayrılıyor: Beş ve yedi yaş arasındaki küçükler, sekiz ve on yaş arasındaki ortalar ve on bir yaşla on altı yaş arasındaki büyükler.

Öğrenciler odalarını toplamak zorunda değillerdir ve kimse arkalarından toplamaz, özgür bırakılmışlardır. Hiç kimse onlara ne giyeceklerini söylemez, her zaman ne isterlerse onu giyebilirler.

Gazeteler okulumuza “Canının istediğini yap okulu” diyorlar ve görgü nedir, davranış kuralları nedir tanımayan, yabanıl ilkelerin toplandığı bir yer olduğuna işaret ediyorlar. İşte bu yüzden, Summerhill’in hikayesini yazmak bana gerekli gibi geliyor.

Açıktır ki, etkin çocukları sıralarda oturtup, çoğunlukla yararsız konuları çalıştıran bir okul iyi bir okul değildir. Bu yalnızca böyle bir okula inananlar için iyi bir okuldur. Bunlar yaratıcı olmayan kişilerdir, istedikleri, başarı ölçeği para olan bir uygarlığa uyacak yumuşak başlı, yaratıcılıktan nasibini almamış çocuklardır.

Summerhill bir deneme okulu olarak işe başlamıştır. Artık öyle değildir, yaptıklarını gösteren bir okuldur, çünkü özgürlüğün işe yaradığını göstermektedir. İlk eşim ve ben okulu açtığımız zaman bir tek ana düşüncemiz vardı: Çocuğu okula uydurmak yerine okulu çocuğa uydurmak.

Çocuklara kendi kendileri olma özgürlüğü vereceğimiz bir okul kurmaya karar verdik. Bunu yapmak için bütün disiplini, yönetimi, bütün istenenleri, bütün ruhsal güç eğitimini bir yana bırakmamız gerekiyordu. Bize yürekli dediler, ama bu yüreklilik isteyen bir şey değildi. Yalnızca bizde olanı istiyordu: Çocuğun kötü değil iyi bir varlık olduğuna bütünüyle inanmak. Kırk yıldır, çocuğun iyiliğine olan bu inancım hiç sarsılmadı, tersine sarsılmaz bir inanç haline geldi.

Görüşümce çocuk doğuştan akıllı ve gerçekçidir. Eğer hiçbir yetişkinin yöneltmesi olmadan kendi haline bırakılsa, yetenekleri sonuna kadar gelişir. Summerhill’de dersler seçmelidir. Çocuklar derslere girip girmemekte özgürdürler, isterlerse yıllarca. Bir programımız vardır ama yalnızca öğretmenler için. Summerhill’e başka okullardan gelen çocuklar, hemen o tatsız derslere tekrar girmeyeceklerini söylerler. Oynarlar, dolaşırlar ama derslere girmezler. Bu bazen aylarca sürer. İyileşme süresi son ayrıldıkları okulun onlarda bıraktığı izlenime bağlıdır. Rekoru manastırdan gelen bir kız kırmıştı. Üç yıl direndi. Derslere girmeme konusunda iyileşme süresi ortalama üç aydır.

Çocukların sınıfları genellikle yaşlarına göredir ama bazen ilgilerine göre de olur. Bizim yeni öğretim yöntemlerimiz yok, çünkü öğretimin kendi başına çok önemli olduğunu düşünmüyoruz. Çünkü çocuk öğrenmek istiyorsa, nasıl öğretilirse öğretilsin öğrenir. Bu özgürlük düşüncesine yabancı olanlar, isteyen çocuğun akşama kadar oynayabileceği bu tımarhanenin nasıl bir yer olduğunu merak edeceklerdir. Yetişkinlerin çoğu, “Eğer ben böyle bir okula gönderilseydim, hiçbir şey yapmazdım” derler.

Aslında Summerhill’de öğrenecek çok şey vardır. Belki bizim on iki yaşındaki bir grubumuz, kendi yaşlarındaki bir sınıfla, el yazısı, yazım, kesirler konularında karşılaştırılamaz. Ama özgünlük isteyen bir sınavda bizimkiler mutlaka başı çeker.

Summerhill’in bir gününü size anlatayım. Kahvaltı 8:15’ten 9.00’a kadardır. Yataklar 9:30’da toplanmış olur. O saatte dersler başlar. Her dönem başında bir toplantı düzenlenir. 1. sınıf pazartesi günü laboratuarda olabilir, Salı günü 2. sınıf ve bunun gibi sürer. İngilizce ve matematik programlarım aynıdır. Küçükler sabahın büyük bir bölümünü sınıf öğretmenleriyle geçirirler ama bilim ve sanat odasına da girerler. Hiçbir öğrenci derslere devama zorunlu kılınmaz.

Öğleden sonraları herkes için bütünüyle özgürdür. Hepsi de öğleden sonraları ne yaparlar bilmiyorum. Ben bahçeyle uğraşırım, ara sıra küçükleri gördüğüm olur. Ortaları hırsız-polis oynarken görürüm. Büyüklerin bazıları motorlarla, radyolarla, resim yapmakla uğraşırlar. İyi havalarda büyükler oyun oynarlar. Bazıları atölyede bisikletlerini onarır ya da boyarlar, oyuncaklar yaparlar. Beşte çeşitli etkinlikler başlar. Büyükler okumaktan hoşlanır gibilerdir. Orta sınıflar sanat odasında çalışmaktan hoşlanırlar, resim yaparlar, yer muşambası keserler, deri işleriyle uğraşırlar, sepet örerler. Genellikle bir grup da seramikle uğraşır. Büyükler beşten sonra çalışırlar. Tahta ve demir işleri atölyesi her gece doludur.

Pazartesi gecesi öğrenciler kendi harçlıklarıyla sinemaya giderler. Salı geceleri büyük öğrenciler ve çalışan kadrosu benim ruh bilim konusundaki konuşmamı dinlerler. Çarşamba gecesi dans vardır. Perşembe gecesi özel bir şey yoktur. Büyükler bazen sinemaya gider. Cuma gecesi özel bir olaya ayrılır, varsa bir oyunun provası gibi. Cumartesi gecesi en önemli gecemizdir, çünkü Genel Okul Toplantısı vardır. Çoğunlukla bunu dans izler. Kış aylarında Pazar, tiyatro gecesidir.

Elişleri için program yoktur. Tahta işleri için de öyle. Çocuklar ne isterlerse onu yaparlar. Yapmak istedikleri şeyler de genellikle oyuncak tüfek ya da tabanca, gemi ya da uçurtmadır. Çocuklar da büyükler gibi öğrenmek istediklerini öğrenirler.

Eğitimimizin ne kadarı gerçekten bir şey yapmak, kendini ortaya koymaktır? Elişi bile çoğu kez bir uzmanın denetimi altında yapılır. Çocuğa motorun nasıl çalışacağını gösterdiğimizde, onun yaşama sevincinden bir parçayı çalıyoruz demektir: Bulma sevinci ve bir engeli aşma sevincini…Daha da kötüsü çocuğu aşağı olduğuna ve yardıma bağlı olması gerektiğine inandırıyoruz.

Tüm ödüller, notlar ve sınavlar yetkin kişisel gelişmeye ket vurur. Bir çocuğun çok az kitaba gereksinimi vardır. Bundan ötesi aygıtlar, seramik ve heykel çamuru, spor, tiyatro, resim yapmak ve özgürlüktür. Özgür çocukların matematik derslerini seçtiklerini bilmek ilginçtir. Coğrafya ve tarihi de ilginç bulurlar. Özgür çocuklar verilen konulardan yalnızca kendilerini ilgilendirenleri seçerler. Özgür çocuklar zamanın çoğunu başka işlerle geçirirler: ağaç işleri, maden işleri, resim yapmak, öykü okumak, tiyatro, kendi hayallerini oyunlaştırmak, caz plakları çalmak vs.

Öğretim kadrom da ben de sınavlardan nefret ederiz. Bize göre üniversite sınavları büyük bir sorundur. Ama istenilen konuları öğrencilere öğretmekten de geri kalmayız. Şurası açıktır ki, sınavlar olduğu sürece onlara uyacağız. Bu yüzden Summerhill’in kadrosu her zaman bütün konuları öğretecek niteliktedir.

Summerhill’de bir çocuğun her istediğini yapmasına izin verilmez. Çocuğun kendi yasaları onu her yandan bağlar. Çocuğun yalnızca kendisini etkileyen şeylerde istediğini yapmasına izin verilir. İsterse bütün gün oyun oynayabilir ama bütün gün sınıfta korna çalmasına izin verilmez, çünkü bu başkalarını rahatsız eder. Bir insanı güçlü bir iradeye sahip olabilecek biçimde eğitemezsiniz. Çocukları özgürlük içinde eğitirseniz onlar kendileri hakkında daha bilinçli olacaklardır, çünkü özgürlük bilinçli olmak için gereken bilinçaltının dışa vurulmasına çok geniş ortam hazırlar. Summerhill çocuklarının hayat hakkında pek az kuşkuları bulunmasının nedeni budur. Onlar ne istediklerini bilirler. Ve tahmin ediyorum ki istediklerine sahip de olacaklardır.

Summerhill belki de dünyanın en mutlu okuludur. Çok az kavga olur, tartışmalar elbette olur ama çocukluğumda alışık olduğum gibi karşı karşıya dövüşmeye pek az rastladım. Bir çocuğun ağladığını çok az duymuşumdur, çünkü özgür çocukların baskı altındaki çocuklardan çok daha az açığa vuracakları nefret duyguları vardır. Nefret nefreti doğurur, sevgi sevgi doğurur. Sevgi çocukları kabul etmek demektir ve herhangi bir okulun temeli de budur. Çocukları cezalandırır ve onlara köpürürseniz, onların yanında olamazsınız. Summerhill çocuğun kabul edildiğini bildiği bir okuldur.


Summerhill Okulu’nun kurucusu A.S.Neill’ın ‘Öğretici Ruh’ isimli kitabından derlenmiştir.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

"Ruh hastası bir başbakan yetiştireceğime mutlu bir çöpçü yetiştirmeyi yeğlerim"

A.S. Neill

Evde, eğitimde ve yaşamda benimsediğim ilke şudur: Ne olursunuz, bırakın insanlar kendi yaşamlarını yaşasın.

Özgürlük Okulu, A. S. Neill

Yöneticileri neden seçiyoruz biz? Ya da okul müdürlerini? Ya papazlar? Ordu?
Belki de bir temel günah var: Seçip bir kenara kenara çekilme günahı.

Bir Eğitim Mucizesi, A. S. Neill

Köpek psikolojisini zincire vurulmuş bir köpeği gözleyerek anlayamazsınız. İnsanlık güçlü bir zincire bağlıyken de dogmatik bir kafayla, insan psikolojisi üzerine teoriler kuramazsınız.

Bir Eğitim Mucizesi, A. S. Neill

Yunanca, matematik ve tarih öğrenimi, evleri daha sevgi dolu, çocukları daha yasaklardan arınmış, anne babaları sinirlilikten daha uzak bir hale getirmeye yardım edemiyor. Yeni kuşaklara özgürce yetişme fırsatı verilmelidir.

Bir Eğitim Mucizesi, A. S.

Uygarlık hasta ve mutsuzdur, ben bütün bunların kökeninin özgür olmayan aileden geldiği görüşündeyim. Çocuklar gericiliğin ve nefretin tüm güçleri tarafından kurutulmuşlardır, beşikten beri onlara bu yapılmıştır.

Bir Eğitim Mucizesi, A. S.